پاسخ اجمالی:
سياست خلفاي پیش از «متوکل»، دفاع از معتزله در برابر اهل حدیث بود كه باعث ايجاد فضاي مساعد سياسي براي علویان شد. با آمدن متوکل، تنگ نظری ها آغاز شد و با حمایت از «اهل حدیث» و بر انگیختن آنها بر ضدّ معتزله و شیعه، سرکوبی جریانات مزبور با شدّت دنبال شد. از جمله برخوردهای تند و ناخوشایند متوکل با طالبیان، تخریب مقبره امام حسین(ع) و شخم زدن و هموار کردن زمین های اطراف آن و زراعت بر روی آن و سخت گیری شدید بر زائران امام حسین(ع) و مجازات های هولناک آنهاست.
پاسخ تفصیلی:
بر اساس گزارشات منابع تاریخی، «معتصم» عباسی از رجب سال 218 تا ربیع الأول 227 و پس از وی «واثق» تا ذی حجّه 232 حکومت کردند. سپس «متوکل» عباسی تا شوال 247 زمام خلافت را در دست داشت. پس از «متوکل»، «منتصر» (م 248) مدّت یک سال و پس از وی «مستعین» تا اواخر سال 251 و سپس «معتزّ» تا سال 255 بر مسند خلافت نشستند. سال وفات امام هادی(علیه السّلام) 254 و طبعاً در دوران «معتز» بوده است.
پیش از آن که «متوکل» سر کار آید، سیاست خلفا همان سیاست مأمون بود. این سیاست، از معتزله در برابر اهل حدیث -که سنیان افراطی بودند- دفاع می کرد و این مسأله، فضای سیاسی مساعدی برای علویان به وجود آورده بود. با آمدن «متوکل»، تنگ نظری ها از نو آغاز شد و با حمایت از اهل حدیث و بر انگیختن آنها بر ضدّ معتزله و شیعه، سرکوبی جریانات مزبور با شدّت هر چه بیشتر دنبال شد.
«ابو الفرج اصفهانی» در آغاز سخن از نهضت های علوی که در عصر «متوکل» صورت می گرفت، به برخورد ناهنجار وی با طالبی ها اشاره کرده و وزیر او «عبیداللّه بن یحیی بن خاقان» را نیز مانند خود وی، از دشمنان سر سخت خاندان علوی بر شمرده است. از جمله برخوردهای تند و ناخوشایند «متوکل» با طالبیان، تخریب مقبره حضرت سید الشهدا امام حسین(علیه السّلام) و شخم زدن و هموار کردن زمین های اطراف مقبره و زراعت بر روی آن و سخت گیری شدید بر زائران امام حسین(عليه السلام) و مجازات های هولناک آنهاست.(1)
این تنش ها تنها بدان دلیل بود که قبر امام حسین(علیه السّلام) در کربلا می توانست ارتباط عاطفی توده مردم را با طرز تفکر شیعی و امامان آنها تقویت نماید. همچنین ابو الفرج نمونه هایی از سخت گیری این خلیفه را نسبت به علویان در مدینه می آورد که بسیار ناراحت کننده است.(2)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.