توصيف خداوند از سوى قرآن بسى فراتر از فهم بشر آن روز است؛ در سوره «حشر» آمده: «اوست خدايى كه غير از او معبودى نيست، داننده غيب و آشكار است، اوست رحمتگر مهربان * اوست خدايى كه غير از او معبودى نيست، همان فرمانرواى پاك سلامت بخش و مؤمن به حقيقت حقّه خود كه نگهبان، عزيز، جبّار و متكبّر است. پاك است خدا از آنچه با او شريك مى گردانند * اوست خداى خالق نوساز صورتگر كه بهترين نامها و صفات از آنِ اوست. آنچه در آسمانها و زمين است تسبيح او مى گويند و او عزيز حكيم است».

اما «تورات» خدا را در حدّ بى ارزش ترين مخلوقات تنزّل مى دهد و در ساحت قدسى و والاى او دست اندازى هايى نامربوط دارد. اين داستان آغاز آفرينش است كه در «سفر تكوين» به گونه اى زشت و تحريف شده آمده است و خداى آفريننده و برتر را در آنجا در رقابتى سخت با مخلوق خود و تلاشى نافرجام مى يابيم: «پس خداوند خدا آدم را گرفت و او را در باغ عدن گذاشت تا كار آن بكند و آن را محافظت نمايد. و خداوند خدا آدم را فرموده گفت از همه درختان باغ بى‌ممانعت بخور؛ اما از درخت معرفت نيك و بد زنهار نخورى؛ زيرا روزى كه از آن خوردى هر آينه خواهى مرد».

ایشان می فرمايد: «خداوندا! آنچه از مخلوقات مي بينيم و از قدرتت در شگفت مي شويم و وصف عظمت سلطنت تو را بيان مى كنيم، چه اهمّيّتى دارد؟ در حالى كه آنچه از ما پنهان، و چشمانمان از ديدن آن قاصر و عقلمان از دركش ناتوان، و پرده هاى غيب ميان ما و آنها فاصله افكنده، بس عظيم تر است، آن كس كه قلبش را از همه چيز تهى كند و فكرش را به كار گيرد می بیند چگونه عرش را برپا ساخته و مخلوقاتت را آفريده اى، كُرات آسمان را در هوا معلّق كرده و زمينت را بر روى امواج آب گسترده اى [پس] به يقين ديده فهمش باز؛ عقلش مبهوت؛ شنوائي اش حيران، و انديشه اش سرگردان مى ماند!».

غیب و شهود دو مفهوم نسبی هستند که در مورد موجود محدود بکار می روند. در مورد خداوند همه چیز شهود است و غیب معنا ندارد. آنچه  که در شعاع حواس بشر قرار می گیرد شهود است و آنچه از این دایره خارج باشد غیب نامیده می شود.

«غیب» در برابر «شهود» است، و شهود در موردى گفته مى شود که چیزى قابل مشاهده و محسوس باشد؛ بنابراین غیب به کلّیه امورى اطلاق مى شود که از حسّ انسان پنهان است. در قرآن تعبیر «ایمان به غیب» در مورد ایمان به خدا یا ایمان به روز جزا آمده است. اگر چیزى بر کسى روشن و محسوس باشد و براى دیگرى به خاطر عدم حضورش در آن مکان نامحسوس حساب شود به آن نیز غیب مى گویند.

تمام فرق اسلامى نمونه هاى فراوانى را از علم غیب درباره پیغمبر اکرم(ص) یا ائمه و پیشوایان خود نقل کرده اند و ادعای اختصاص این عقیده به شیعه، یا ادعای اعتقاد شیعه به شرکت امامان با خداوند در این صفت، باطل است؛ زیرا اولا: شیعه علم غیب را «تعلّم از ذی علم» می داند (تعلّم امام از پیامبر و ایشان از خدا). ثانیا: آگاهى بر غیب براى انبیاء و اولیاء علاوه برآیات، در روایات نیز آمده و در کتب اهل سنّت علاوه بر پیامبر(ص)، از بعضی صحابه یا غیر صحابه نام برده شده که آگاهی از اسرار غیب داشته اند.

خداوند در آیاتی از سوره حاقه تعبیر سوگند یاد کردن به دیدنی ها و نادیدنی ها را دارد. مفسرین در تعیین دقیق معنای این گونه سوگند یاد کردن نظرات متنوعی را مطرح کرده اند، اما گستردگى مفهوم این دو تعبیر، مانع از محدود ساختن معنى آن است و همه آنچه را در افق دید قرار مى گیرد یا نمى گیرد، شامل می شود.

قرآن در ارتباط با سخن گفتن انسان در قیامت می گوید: «هنگامى که آن روز فرا رسد، هیچ کس جز به اراده پروردگار سخن نمى گوید». هم چنین در آیه دیگر می فرماید: «امروز بر دهان آنها مهر مى نهیم، و به جاى آن دست هایشان با ما سخن مى گویند، و پاهایشان به کارهائى که انجام داده اند گواهى مى دهند». بر اساس آیات قرآن، در پاره اى از مراحل قیامت، بر دهان ها مهر مى نهند، و فقط اعضاى پیکرشان با زبان بى زبانى سخن مى گویند، اما در مراحل دیگر، قفل از زبان ها برداشته مى شود و به اذن خداوند به سخن مى آیند.