اولين برخورد امام حسين(ع) با سپاه عراق، برخورد با سپاه حرّ بود كه وظيفه داشت امام(ع) را به كوفه ببرد كه با مخالفت امام(ع) به ناچار در صحراي خشك و سوزان فرود آمدند. فردای روز ورود امام(ع) به کربلا، سيل ورود سپاهیان ابن زیاد به كربلا فزوني يافت و فرماندهي به عمر سعد رسيد. ابن سعد از پیشنهاد امام(ع) براي بازگشت خوشحال شد؛ اما با مخالفت شمر و دستور جنگ از طرف ابن زياد روبرو شد و چون تلاش امام(ع) براي كنار كشيدن ابن سعد نتيجه‌اي نداد، جنگ آغاز شد و با شهادت امام حسين(ع) و يارانش به پايان رسيد.

شمر با گروهى از پياده نظام به خيمه امام على بن الحسين(ع) آمد، امام از شدت بيمارى در بسترى آرميده بود، همراهان شمر گفتند: آيا اين بيمار را نمى كشى؟ حميد بن مسلم ـ واقعه نگار روز عاشورا ـ گفت: سبحان الله! آيا نوجوان بيمار هم كشته مى شود؟! او را همين بيمارى بس است. پس اصرار كرد تا آنان را از كشتن امام بازداشت.  بنا به نقلى ديگر، زينب دختر اميرالمؤمنين(ع) چون از قصد شمر و يارانش مطلع شد فرمود: «او هرگز كشته نمى شود مگر آنكه من كشته شوم» آنان به ناچار دست از او كشيدند.

نقل ها و گزارش های مختلفی از وقایع روز عاشورا و جزئیات چگونگی به شهادت رسیدن امام حسین(ص) وجود دارد که قدر مشترک همه آنها تشنگی ایشان در هنگام شهادت است.

می گویند: ارتباط با ارواح به وسیله میزگرد، چنین است که دور یک میز چوبى که اصلاً میخ ندارد و صفحه روى آن مدوّر است و بر گِرد یک میله چوبى که در وسط آن قرار دارد مى گردد، مى نشینند، کف دستها را روى صفحه مى گذارند و حمد و سوره اى مى خوانند و افکار خود را متمرکز ساخته، و بدون نیاز به مقدّمه دیگرى با یک روح تماس پیدا مى نمایند. اما این پیام ها همیشه صحیح نیست و ارواح نیز همیشه مقید به راست گفتن نیستند، و اکثر جواب ها هم کلی هستند که بر هر مطلبی قابل تطبیق است.

روز عاشورا و پس از جنگ، سپاه روسياه كوفه به فرماندهى «شمر» خيمه گاه را محاصره كرد. شمر دستور داد وارد خيمه ها شوند، و هر چه به دستشان مى رسد غارت كنند. اراذل و اوباش كوفه با شنيدن اين فرمان بر يكديگر سبقت گرفتند. دختران رسول خدا و يادگاران حضرت زهراى اطهر(ع) از سراپرده بيرون آمدند و همگى مى گريستند. دشمن هر چه را مى يافت، مى گرفت، حتى گوشواره حضرت ام كلثوم دختر اميرالمؤمنين(ع) را از گوشش كشيدند و گوش هاى آن بانوى بزرگ را پاره كردند.