امام علی(ع) در نهج البلاغه مى فرمايد: «[خداوند] در علوّ مقام بر همه پيشى گرفته و چيزى از او برتر نيست، با اين حال چنان نزديك است كه چيزى از او نزديكتر نمى باشد. نه مرتبه بلندش او را از مخلوقات دور كرده و نه نزديكيش با خلق او را با آنها همسان نموده است». خدا، وجودى بى نهايت و بی نیاز از هر نظر است. او در همه جا هست و در هر زمان وجود دارد و در عين حال بى مكان و بى زمان است؛ بنابراین منظور از عُلوّ، در جمله بالا، برترى وجود و هستى است و منظور از قرب، نزديكى در احاطه وجودى است نه نزديكى در مكان.

خداوند در سوره «شوری» مى فرمايد: «او بلند مرتبه و حكيم است». علوّ او ايجاب مى كند كه جز از طریق الهام قلبى، سخن گفتن به وسيله ايجاد امواج صوتى و یا فرستادن پيك وحى با بندگان كه موجودات جسمانى و مخلوقات امكانى هستند، رابطه اى برقرار نسازد؛ و حكمت او ايجاب مى كند كه وحى نازل شده، مملو از معارف و تعاليم راه‌گشاى انسان به سوى قرب خدا و سعادت او باشد. از اينجا روشن مى شود كه رابطه تنگاتنگى ميان اين دو وصف «علىّ و حكيم» و محتواى آيه وجود دارد.

براى حرمت رباى قرضى، چهار دليل مى توان اقامه كرد: 1- اطلاق آیات ربا: آيات ربا شامل هر دو نوع ربا (قرضى و معاوضه) می شود. 2- روايات متعدّد، مبنى بر اينكه هر نوع قرضی كه سود در آن شرط شده باشد حرام است. 3- رواياتى كه دلالت بر ممنوع بودن ذكر بعضى از شرايط در وام دارد و اين روايات، تمام انواع پنجگانه «شرط زیادی» اعم از فعليه، وصفيّه، انتفاعيّه، عمليّه و منافع در رباى قرضى را كه در تحريرالوسيله امام(ره) آمده است، ممنوع مى شمرد. 4- احاديث خاصّه كه هر كدام يكى از اقسام رباى قرضى را تحريم كرده است.

«راغب» مولف یکی از بهترین کتب لغت در زمینه قرآن، در معنی ربا مى گويد: «ربا در لغت داراى دو معناست: 1- زيادى 2- علوّ و برترى». صاحب مقاييس اللغة مى گويد: «ربا به دو صورت آمده «ربا» و «رباء» و هر دو يك معنا دارد و آن زيادى و رشد و نموّ است». مؤلّف لسان العرب مى گويد: «ربا به معناى زيادى و نموّ است». در مجموع، ربا در لغت عرب داراى سه معناست: زيادى، علو و نموّ و در عرف شرع، زيادى در معاملات يا وام با شرايط خاصّ است.

«سَماءْ» به گفته لغت شناسان به معنى چيزى است كه در بالا قرار گرفته؛ و لذا بعضى معتقدند جنبه نسبى دارد و لذا ممكن است يك شىء نسبت به شىء ديگر آسمان، و نسبت به شىء ثالث زمين باشد، و «اسم» نيز از همين مادّه مشتق شده؛ چرا كه اسم گذارى سبب بلندى و اهميّت مسمّى مى‌شود و در قرآن نیز به همین معنا به کار رفته است. «ابن منظور» نيز در «لسان العرب» مى ‌گويد: «سُمُوّ» به معنى بلندى و علو است. بنابراين «سماء» تنها به معنى آسمان نيست؛ بلكه به معنى هرگونه بلندى و علو و ارتفاع است.