در اصطلاح علوم قرآنی به هر نوع تغيير و دگرگونی در معنا و ساختار كلام تحريف گفته می شود. تحریف معمولا یا لفظی است و یا معنوی. در تحریف لفظی با افزودن یا کاستن یا جابه جایی یک یا چند کلمه، معنای یک گزاره تغییر می یابد و در تحریف معنوی - که به آن تفسیر به رأی نیز می گویند - بدون اینکه هیچ تغییری در ساختار و کلمات گزاره و کلام پدید آید، تفسیری وارونه و بی ربط با مقصود نویسنده یا گوینده، از آن ارائه می شود. تفسیرهای منحرف از قرآن در گفتار معصومین بسیار نکوهش شده و مرتکبان چنین تفسیرهایی به عذاب هایی بسیار سخت وعده داده شده اند.

«تحريف الشىء» به معناى كشاندن و كنار زدن و جابجا كردن آن از جايگاه خود به سويى ديگر است، كه از «حرف الشىء» به معناى كنار و گوشه آن اخذ شده است. خداوند مى‌فرمايد: «وَ مِنَ الْنَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللهَ عَلى حَرفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَ إِنْ اَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلى وَجْهِهِ»؛ (واز ميان مردم كسى است كه خدا را بر يك حال [وبدون عمل] مى‌پرستد، پس اگر خيرى به او برسد بدان اطمينان يابد، و چون بلايى بدو رسد روى برتابد)...

مقصود از«تفسیر به رأی» که طبق روایات، عاقبتش جهنم است، پیش داورى هاى مفسر است که سبب می شود لفظى را که دو معنا دارد یا مبهم است، بدون قرینه، مطابق اعتقاد خود تفسیر کند. تمسک به معنی ابتدایی و ظاهری آیه بدون توجه به ادله قطعی و آیات دیگر نیز تفسیر به رأی می باشد. همچنین استمداد از غیر قرآن مانند رأی صحابه و تابعین در تفسیر برخی آیات قرآن، نوعی تفسیر به رأی است؛ زیرا با آیات دیگر قرآن، تفسیر آنها روشن می شود. بجز آیات الاحکام که فهم آنها نیازمند رجوع به معصومین است.

«تفسير به رأى» یعنی تهي كردن كلمات و جمله ها از معناى واقعى و در آوردن آن به شكل دلخواه خود. خطرات تفسير به رأى بسيار زياد است؛ مانند: ايجاد هرج و مرج در فهم آيات و روايات، تبديل وسايل هدايت به عاملى براى تشديد اشتباهات، توليد اختلاف و نفاق و دامن زدن به تحزّب در مسايل دينى، پايين آوردن سطح كتاب و سنّت از جایگاه رهبرى در حد يك پيرو، تطبيق قوانين آسمانى بر خواسته هاى انحرافى، تنزّل مفاهيم نامحدود كلمات وحى و تبديل آنها به افكار محدود انسان ها و فراهم نمودن دستاويز براى افراد گمراه و گمراه كننده.

امام علی(ع) درباره ویژگی های حضرت مهدی(عج) می فرماید: «او خواسته هاى دل را پيرو هدايت قرار مى دهد زمانى که مردم قرآن را تابع فكر خود قرار مى دهند». در واقع انسانها قرآن را از طريق تفسير به رأى برخواسته هاى خويش تطبيق مى كنند. او فرمان وحى را معيار سنجش و برنامه كار خويش قرار داده و تفسير به رأى و توجيه گرى را كنار مى زند. از این رو تفسير به رأى يكى از دام هاى شيطان است كه وحى الهى را بی ارزش مى نماید، به همين دليل در احاديث اسلامى اين كار به منزله كفر شناخته شده است.