این کتاب از جمله مهم ترین کتاب هاى اهل سنت درباره احادیث نبوى، احوال صحابه، و برخى از تابعین مى باشد که توسط ابوبکراحمد بن حسین بن على بیهقى (384-458 ق) نگاشته شده است. این کتاب از نظر اهل سنت در واقع دائره المعارف بزرگى در حدیث است که بر مبناى ابواب فقهى دسته بندى و شرح شده است. این کتاب از منابع مهم مورخان و سیره نویسان و صحابه شناسانِ متاخر مثل ابن اثیر، ابن کثیر، ابن عساکر، ابن جوزى، و ابن حجر عسقلانى به شمار مى رود. دلیل اهمیت آن، وجود سندهاى عالى براى احادیث و همچنین توضیحات بى نظیر درباره رجال حدیث مى باشد.

ابوبکر احمد بن حسین بن على بیهقى (384-458 ق) یکى از علماى برجسته مذهب شافعى و از محدّثان معتبر اهل سنت به شمار مى رود که کتاب‌های مهمى را تالیف کرده است و از جایگاه بلند و بالایى نزد علماى اهل سنت برخوردار است. بیهقى در نیشابور متولد شده و در بیهق (سبزوار کنونى) رشد یافته است. او در حدیث شاگرد ابوالحسن «محمد بن حسین علوى» (م 410 ق) و ابوعبدالله حافظ محمد بن عبدالله معروف به «حاکم نیشابورى» بود و در فقه نیز شاگرد ابوالفتح «ناصر بن محمد العمرى المروزى» بود. او براى کسب دانش و شناخت حدیث و فقه مسافرت‌های فراوانى به بغداد، مکه و کوفه و... کرده است، که در این مسافرت‌ها از اساتید و مشایخ بزرگ حدیث اهل سنت بهره برده و به ضبط حدیث پرداخته است. تا حدّى که می‌ گویند او بیش از یک‌ صد شیخ (استاد) در حدیث داشت. او در نیشابور وفات یافت و با انتقال جنازه اش به بیهق در آنجا مدفون گشت.

عبارت «کُل النّاس أفْقَهُ مِنْ عُمَر»؛ (تمامى مردم از عمر داناترند) در موارد متعدّدى از عمر بن خطاب نقل شده  که اعترافی است بر نادانی او.  این روایت به عنوان مثال در : السنن الکبرى و کنز العمّال آمده است.

بیهقى از ابوعبیده نقل کرده: که عثمان فردی را نزد اُبىّ فرستاد تا از او درباره مردى سوال کند که همسرش را طلاق داده و در حیض سوم رجوع کرده. اُبىّ گفت: تا وقتى که زن از حیض سوم غسل نکرده و نماز خواندن برایش جایز نشده، حقّ مرد است. عثمان آن را پذیرفت و به فتواى ابی عمل کرد.

ابوعبدالرحمن احمد بن شعیب بن على نسائى (215 - 303 ق) یکى از ائمه علماى حدیث اهل سنت مى باشد که کتاب «سنن نسائى» یکى از صحاح سته را نگاشته است. این کتاب از مهم ترین منابع علماى حدیث اهل سنت در زمینه تاریخ صدر اسلام، فقه، اخلاق، تفسیرقرآن و عقاید مى باشد. او ساکن مصر بود و از طریق انتشار کتاب‌های خود در آن دیار شهرت یافت و در مکه وفات کرد. او شخصى عابد و به تهجّد در عبادت معروف بود. او چهار همسر اختیار کرده و زنان زیادى را صیغه نموده بود. او را فقیه ترین عالم مصر در زمان خودش دانسته اند و کسى را همتراز وى در شناخت احادیث صحیح و سقیم نیافته اند؛ حتى ذهبى که مسلم و بخارى را فراوان ستوده است، مى گوید او در قدرت حفظ حدیث حتی از مسلم هم قوى تر بود.  برخى از علماى اهل سنت ادعا کرده اند که نسائى شیعه بود و هنگامى که براى استماع فضایل!!! معاویه به دمشق رفت و بیشتر اهل آنجا را دشمن على (ع) و اهل بیت پیامبر (ص)، یعنی ناصبی یافت، در صدد بر آمد تا کتابى در فضائل على و اولادش (علیهم السلام) بنویسد که شاید هدایت شوند. اما اهل دمشق او را تا حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار دادند و از خود راندند.