إمتاع الأسماع

معرفی کتاب «امتاع الاسماع»

این کتاب تالیف تقى الدین ابو محمد (ابو العباس) احمد بن على بن عبد القادر بن محمد بن ابراهیم مقریزى شافعى مصرى (766 ـ 845ق) از مورخان بر جسته اهل سنت مى باشد که یکى از مهم ترین منابع تاریخ اسلام و سیره نبوى به شمار مى رود. نام اصلى و کامل آن عبارت است از «إمتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال والأموال والحفدة والمتاع» است. مقریزى از روایات موجود در منابع معتبر و صحیح اهل سنت بهره برده و در نقل مطالب تاریخى و سیره نبوى به ترتیب از احادیثى آغاز کرده که سند معتبرى داشته و سپس به احایث ضعیف پرداخته است. او حتى به جرح و تعدیل راویان احادیث نیز پرداخته و بسیارى از احادیث را ارزش گذارى کرده است. او برخى از ابعاد شخصیتى على بن ابى طالب(ع) را نقل کرده و به بحث گذاشته است و در غالب موارد به نفع عقاید شیعه و تایید آن سخن گفته است.

معرفی بیهقى

بیهقی که بود؟

ابوبکر احمد بن حسین بن على بیهقى (384-458 ق) یکى از علماى برجسته مذهب شافعى و از محدّثان معتبر اهل سنت به شمار مى رود که کتاب‌های مهمى را تالیف کرده است و از جایگاه بلند و بالایى نزد علماى اهل سنت برخوردار است. بیهقى در نیشابور متولد شده و در بیهق (سبزوار کنونى) رشد یافته است. او در حدیث شاگرد ابوالحسن «محمد بن حسین علوى» (م 410 ق) و ابوعبدالله حافظ محمد بن عبدالله معروف به «حاکم نیشابورى» بود و در فقه نیز شاگرد ابوالفتح «ناصر بن محمد العمرى المروزى» بود. او براى کسب دانش و شناخت حدیث و فقه مسافرت‌های فراوانى به بغداد، مکه و کوفه و... کرده است، که در این مسافرت‌ها از اساتید و مشایخ بزرگ حدیث اهل سنت بهره برده و به ضبط حدیث پرداخته است. تا حدّى که می‌ گویند او بیش از یک‌ صد شیخ (استاد) در حدیث داشت. او در نیشابور وفات یافت و با انتقال جنازه اش به بیهق در آنجا مدفون گشت.

معرفی ابو نعیم اصفهانی

ابو نعیم اصفهانی که بود؟

احمد بن عبد الله بن احمد بن اسحاق بن موسی بن مهران ابو نعیم اصفهانی (336 ـ 430 ق) یکی از مهم‌ترین دانشمندان تاریخ اسلام و حدیث اهل سنت به شمار می‌رود که او را صاحب نظر و مورد وثوق دانسته و به احادیث و نظرات وی درباره شخصیت‌های اسلامی توجه بسیاری کرده‌اند. او در اصفهان تولد و وفات یافت. پدر او از آزاد شدگان نوه جعفر ابن ابی طالب بوده است. از لحاظ عقیدتی تمایل بسیار شدیدی به مکتب اشعری داشت. در اصفهان و در دامان پدرش و برخی اساتید اصفهان رشد یافت و برای افزایش دانش حدیثی خود به شهرهای مختلف اسلامی مثل عراق، شام، نیشابور وحجاز مسافرت کرد.

او از چنان شهرت و تبحری برخوردار شد که مشتاقان احادیث نبوی از همه شهرهای اسلامی برای بهره جستن از دانش حدیثی وی به اصفهان و خدمت او می‌رسیدند. حتی گفته‌اند که به مدت چهارده سال در شرق و غرب سرزمین اسلامی کسی از لحاظ قدرت حفظ و تسلط بر سند احادیث برتر از او نبود. ابونعیم در نزد عموم علمای اهل سنت چنان زیاد است که از او به عنوان «حافظ بزرگ حدیث»، «محدث خبیر»، «استاد حافظان حدیث»، و «شیخ الثقات» یاد کرده‌اند.

او علی رغم تعصب شدید بر عقاید خود، برخی از احادیث مربوط به فضایل پنج تن آل عبا (علیهم السلام) (مثل ماجرای مباهله)، احادیث حضرت مهدی (علیه السلام)، و سایر اهل بیت (علیهم السلام) را نقل کرده و به ویژه در مورد آنها کتاب نیز نوشته است مثل کتاب «اخبارالمهدی» و «مانزل من القرآن فی علی».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الرّضا عليه السّلام :

مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيى فيهِ اَمْرُنا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ.

هر کس در مجلسى بنشيند که در آن ، امر (و خطّ و مرام ما) احيا مى شود، دلش در روزى که دلها مى ميرند، نمى ميرد.

بحارالانوار، ج 44، ص 278