در پاسخ به پرسش ياد شده، مفسّران وجوهى را يادآور شده اند: 1. اهل ايمان، در حالى كه مُشرف بر جهنّم هستند، براى مشاهده وضعيّت دردناك ستمگران و مجرمان، آنان را نظاره مى‌كنند و در حالى كه آتش جهنّم برافروخته شده و زبانه مى‌كشد و مؤمنان صحنه پرتاب طاغيان را در آتش مى‌بينند، بدون آنكه آسيبى به آنان برسد، از كنار آتش به سلامت مى‌گذرند. 2. در اين جا، تفسير دقيقترى ارائه شده كه به كلّى هرگونه شبهه ورود اهل ايمان را به دوزخ منتفى مى‌سازد و آن اين است كه «ضمير خطاب» در آيه «وَ إِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا» تنها به كافران و منكران روز رستاخيز باز گردد، و اين گونه «التفات» (از غيبت به خطاب) براى افاده اختصاص است، و معناى آيه چنين مى‌شود: اين شما ـ كافران و منكران ـ هستيد كه وارد دوزخ مى‌شويد.

از روايات استفاده مى شود كه خُلق و خُوى آدمى در «قیامت» در چهره و اندام انسان ظاهر مى گردد و به همين دليل افراد به صورت هاى مختلفى وارد عرصه محشر مى شوند، صورت هايى كه مناسب خُلق و خُوى آنهاست؛ آنها كه قلبى مملو از نور ايمان داشتند چهره هايى سفيد و نورانى و آنها كه قلب هايى تاريك از ظلمتِ كفر داشتند چهره هايشان سياه و تاريك است. آرى آن روز، روز ظهور و بروز است و خُلق و خُوى دروني و مَلَكات نفسانى آشكار مى گردد و تمام جسم انسان را به رنگ خود در مى آورد.

على(ع) در این مورد به مالك اشتر می فرماید: «بدترين وزراى تو كساني اند كه قبلا وزير اشرار بوده اند. كسى كه با آن گنهكاران در كارهايشان شركت داشته، نبايد صاحب اسرار تو باشد». براى شناختن سوابق افراد بايد به بازتاب شخصيّتشان در افكار عمومى مراجعه كرد؛ البته ممکن است افكار عمومى در قضاوت خود درباره كسى احياناً گرفتار اشتباه شود، ولى غالباً مى تواند معيار خوبى براى شناخت افراد باشد. لذا امام(ع) مى فرماید: «افراد شايسته را از طريق آنچه خدا بر زبان بندگانش جارى مى کند مى توان شناخت».

خداوند در سوره «نور» مى فرمايد: «رجال الهى از روزى مى ترسند كه دل ها و چشم ها در آن زير و رو مى شود» و در آيه دیگری مى فرمايد: «خداوند، [كيفرِ] ظالمان را براى روزى تأخير انداخته كه چشم ها در آن روز [از ترس] از حركت باز مى ايستد» عرصه محشر از جهات زيادى هولناك است؛ از جهت سابقه حوادث تكان دهنده به هنگام قيامت، از جهت آمادگى فرشتگان براى رسيدگى و گسترده شدن نامه هاى اعمال، از جهت آشكار بودن نشانه هاى دوزخ و عدم امكان جبران و نبود فريادرس! و ... که هر يك از اين حوادث به تنهايى مي تواند دل انسان را زير و رو كند.

از منظر «خوارج» ارتکاب گناه کبیره سبب کفر و ارتداد می شود و این گمراهی ناشی از توسل به ظاهر برخی از آیات و عدم درک مفهوم آن آیات است. غافل از اين كه: واژه كفر در لغت و اصطلاح شرع، همواره به معنى خروج از اسلام نيست بلكه دارای درجات و مراحلى است. امام على(ع) سیره پیامبر(ص) را نشان از بطلان این عقیده می داند زیرا حضرت بر گنهكاران بسیاری حد شرعى اجرا مى کرد اما در عين حال، تمام احكام اسلام را نسبت به آنان رعايت مى فرمود که نشان مى دهد مرتكب گناه كبيره هرگز، كافر و مرتد نيست.

وقتي انسان‌ها غرق در گناه و عصيان شوند و طغيان و نافرمانى را به مرحله نهائى برسانند خدا آنها را به حال خود وا مى‌گذارد و ميدان مي‌دهد تا پشتشان از بار گناه سنگين شود و مستحق حداكثر مجازات شوند؛ چراكه تمام پل‌هاي پشت سر خود را ويران و راه بازگشت را بسته و لياقت هدايت الهى را از دست داده‌اند. خدا گاهى به اين افراد، نعمت فراوانى مي‌دهد تا وقتي در لذت پيروزى غرق شدند ناگهان همه چيز را از آنان بگيرد تا حداكثر شكنجه را در زندگى اين دنيا ببينند؛ زيرا جدا شدن از چنين زندگى مرفهى، بسيار ناراحت كننده خواهد بود.