پاسخ اجمالی:
ایقان از آثار بهاءالله، شارع دین بهائی است. کتاب ایقان در مورد بیان اسرار کتب آسمانی ادیان قبل و توضیح بشارتهای آنها در مورد علامتهای ظهور منجی است. اولین چاپ کتاب ایقان در سال 1308 هـ ق، انتشار یافت. انتشار نسخه مذکور، با توجه با اینکه میرزا حسینعلی خود را در برابر صبح ازل عبد خوانده، و او را به عنوان مصدر امر در نظر آورده است، موجب استناد ازلیان در محکومیت ادعاهای میرزا حسینعلی بهاءگردید. لذا بهائیان تصمیم گرفتند، کتاب ایقان را مطابق مصالح خود تصحیح، و چاپ دیگری از آن را ارائه دهند!
پاسخ تفصیلی:
"ایقان" از آثار "بهاءالله"، شارع دین بهائی است. این کتاب در اواخر دوره اقامت در بغداد نگاشته شدهاست. به اعتقاد بهائیان این کتاب نیز مانند دیگر "آثار بهالله"، وحی منزل از خداوند بر او بودهاست. این کتاب در جواب سوالات حاجی میرزا سید محمد خال، دایی "سید علی محمد باب" نگاشته شدهاست. کتاب "ایقان" در مورد بیان اسرار کتب آسمانی ادیان قبل و توضیح معانی بشارتهای آنها در مورد علامتهای ظهور منجی از قبیل معنای قیامت، تاریک شدن خورشید، سقوط ستارگان و دیگر علامتها میباشد. این کتاب به زبان فارسی نوشته شدهاست.
اولین چاپ کتاب "ایقان" در سال 1308 ه . ق، به اهتمام "غصن اکبر" و ... در بمبئی چاپ و انتشار یافت.
انتشار نسخه مذکور، با توجه با اینکه "میرزا حسینعلی" خود را در برابر "صبح ازل" عبد خوانده، و او را به عنوان مصدر امر در نظر آورده است، موجب استناد "ازلیان" در محکومیت ادعاهای "میرزا حسینعلی بهاء" گردید.
لذا بهائیان تصمیم گرفتند، کتاب "ایقان" را مطابق مصالح خود تصحیح، و چاپ دیگری از آن را ارائه دهند! تا نسخه ی چاپی 1308 ه . ق "غصن اکبر"، که مورد استناد اداورد براون از مقدمه ی خود بر کتاب "نقطة الکاف" شده بود را، از اذهان بهائیان دور سازند. و به همین خاطر است که فاضل مازندارانی در کتاب "اسرار الآثار"(1) ذیل کلمه ی "ایقان"، اولین چاپ سنگی "ایقان" را نسخه ای تلقی کند که در سال 1310 ه . ق، به خط مشکین قلم، در بمبئی چاپ شده است.
در این چاپ، اگر چه کلمات و جملاتی که مبین اظهار بندگی "حسینعلی میرزا" نسبت به "صبح ازل" است، تصحیح گردید؛ ولی اشتباه های "حسینعلی میرزا" در ذکر آیات و احادیث و اغلاط فراوان ادبی کتاب "ایقان"، همچنان برجای ماند.
بعدها بهائیان چون دیدند، که تصحیح های صورت گرفته در متن "ایقان" چاپ 1310 ه . ق، باب انتقاد و اعتراض محققان را در ذکر اغلاط ادبی و آیات و احادیث، مسدود نمی کند؛ تصمیم گرفتند تصحیح دیگری از متن مذکور به عمل آورند. و آن را با حروف سربی به چاپ رسانیدند.
ایقان مذکور مطابق مصالح بهائیان شد و در سال 1318 ه . ق، بع بعد از طرف بهائیان تهران و قاهره و دهلی چاپ و منتشر گردید. و ترجمه های عربی و انگلیسی آن نیز همان روال را پیمود!
در این چاپ است که می بینیم آیه ی «یوم یأتی الله فی ظلل من الغمام»(2) که در چاپ 1308 ه . ق، و ... دقیقاً به جای آیه به غلط نوشته شده بود، حذف و تصحیح آیات و احادیث با تصحیحی از دیگر اغلاط فاحش ادبی، حروف چینی گردید.(3)
در صفحه 13 از چاپ اوّل جمله ی: «من السدرة الّتی کانت فی رضوان الاحدیّة»، چنین تصحیح شده (ص 17 چاپ سربی): «من شجر کان فی الروضة الاحدیّة».
و در صفحه 7 جمله ی: (بجناحین الایقان)، در صفحه 8 چنین تصحیح شده: (بجناحی الایقان)، و همچنین در چند جای دیگر.
و در صفحه 12 جمله ی: «کانت بنار الجحیم موقوداً»، صفحه 16 چنین تصحیح شده: و «عذّبهم بنار کانت فی هاویة الجحیم».
و در صفحه 16 جمله ی: «کان غنیّاً عن کلّ من فی العالمین مجموعاً»، در صفحه 21 چنین تصحیح شده: «کان غنیا عنه و عن ما یشاهد و یری».
و در صفحه 21 جمله ی: «و تکون من الّذینهم کانوا عن کأس العلم مشروبا»، در صفحه 28 چنین تصحیح شده: «شربوا من کأس العلم و العرفان».
و در صفحه 47 جمله ی: «یوم یأتی الله فی ظلل من الغمام». روزی که می آید خدا در سایه ی ابر، در صفحه 63 چنین تصحیح شده: «هل ینظرون الّا ان یاتیهم الله فی ظلل من الغمام». آیا انتظار می کشند، مگر اینکه بیاید آنها را خدا در سایه از ابر.
و همین طور تا آخر کتاب که همه غلطهای چاپ اوّل را تا می توانستند، در این مرتبه تصحیح نموده اند.
و تعجّب در اینجا است که: در تصحیح همین قسمت آخر، چون متوجّه شده اند که آیه ی در مقام استفهام انکاری است، و هیچگونه مقصد آنان را که بشارت از ظهور باشد ثابت نخواهد کرد، از این لحاظ در مقام ترجمه، ترجمه را طوری درست کرده اند که مجمل بوده و مفهوم آیه معلوم نشود.
اینجاست که باید بگوئیم: در میان بهائیها یا آدم با علم و فضیلت و با سواد پیدا نمی شود، و یا همه بی دین و شهوت پرست و هوا خواه هستند وگرنه، چطور می شود که آدم با فضیلت و حقیقت جو، از این تحریفات و دزدیها و خیانتهای بزرگ عالم انسانیّت مطّلع نبوده، و تازه چنین شخصی را به مقام روحانیّت و نبوّت و الوهیّت و ربوبیّت بپذیرد.
تألیف این کتاب در سال 1278 هجری شمسی، یعنی یک سال پیش از تبعید جناب میرزا از عراق اتّفاق افتاده است؛ چنانکه در صفحه 138 می گوید: و لیکن این انوار مقدّسه، هیجده سنه (از ظهور باب) می گذرد که بلایا از جمیع جهات مثل باران بر آنها بارید.
و در صفحه 154 می گوید: و لابدّاً تسلیم نمودم و راجع شدم، و دیگر قلم عاجز است از ذکر آنچه بعد از رجوع ملاحظه شد؛ حال دو سنه می گذرد که اعداء در اهلاک این عبد فانی، به نهایت سعی و اهتمام دارند.(4)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.