درباره خلود مرتكبان كبيره در آتش دوزخ دو نظر وجود دارد: 1. «وعيديه» گروهى از خوارجند كه معتقدند: هر گناه كبيره اي موجب كفر شده و باعث خلود در آتش مي شود. 2. اماميه و گروه كثيرى از معتزله و اشاعره معتقدند كه عذاب آنها سرانجام پايان مي پذيرد و آيات مربوط به عذاب جاودانِ مرتكبان كبيره ناظر به كسانى است كه گناهانشان منتهى به كفر و انكار مبدأ يا معاد يا نبوّت يا ضروريات دين شود. اضافه بر همه اينها آيه «اِنَّ اللهَ لَا يَغْفِرُ اَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ مَا دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ» دليل روشنى است بر اينكه از ميان همه گنهكاران تنها مشركان هستند كه قابل بخشش نيستند و در جهنّم خلود دارند.

«قرآن» درباره «تعدّي از حدود الهي» وعده دوزخ داده مى فرمايد: «و كسي كه نافرمانى خدا و پيامبر كند و از حدود الهى تجاوز نمايد او را در آتشى جاودانه وارد مي كند و براى او مجازات خوار كننده اى است». بايد دانست كه ارتكاب هر گناهى سبب جاودانگى در دوزخ نمي شود؛ بلكه كسانى كه حدود الهى را به خاطر طغيان و انكار آيات الهي درهم بشكنند و يا تمام اين حدود را ناديده بگيرند در عذاب جاودانه الهي قرار خواهند گرفت؛ وگرنه مى دانيم عده اي از گناهكاران مشمول عفوّ الهى شده و گروهى مشمول شفاعت مي شوند.

امام علي(ع) در خطبه 176 «نهج البلاغه»، «ظلم» را بر اساس مجازات آنها به سه دسته تقسیم كرده است: 1. ظلمی که هرگز بخشوده نخواهد شد، كه شرك به خدا است. 2. ظلمی که بخشوده می شود و بازخواست ندارد، مانند ستمی که بندگان با ارتکاب گناهان صغیره به خویشتن کرده اند. 3. ظلمی که بدون کیفر نخواهد بود، مانند ظلم بندگان به یکدیگر است که مجازات آن شدید است و تا صاحب حقّ از آن نگذرد، خداوند نمی بخشد.

از نظر امام علي(ع)، خداوند «کعبه» را در شهر «مکّه» قرار داد؛ چون: «اگر خداوند خانه محترمش و مكان هاى انجام وظايف و مناسك حجّ را در ميان باغها و نهرها و سرزمين هاى هموار و پردرخت و پرثمر، مناطق آباد داراى خانه و كاخ هاى بسيار و آبادى هاى به هم پيوسته؛ در ميان گندم زارها و باغ هاى خرّم و پرگل و گياه، در ميان بستان هاى زيبا و پرطراوت و پرآب، در وسط باغستانى بهجت زا و جادّه هاى آباد قرار مى داد، به همان نسبت كه آزمايش و امتحان ساده تر بود، پاداش و جزا نيز كمتر بود». پس علّت انتخاب مكّه براى كعبه، تحمّل بيشتر سختى ها و دريافت پاداش و اجر فزون تر است.

يكي از اوصاف دوزخيان كه «قرآن» به آن اشاره كرده «جرم و گناه» است، مى فرمايد: «روز قيامت، مجرمان را [همچون شتران تشنه اى كه به آبگاه مى روند] به سوى جهنّم مى رانيم». منظور از جرم در آيه يا گناهى است كه آميخته با كفر باشد نه هر گنهكارى، و يا جرم گنهكارانى است كه كاملا در گناه فرو رفته اند به گونه اى كه نه شايسته شفاعتند و نه در خور عفوّ خدا.