آیه 207 سوره بقره معروف به «ليلة المبيت» مربوط به شبي است كه مشركين مکه قصد قتل پيامبر(ص) را داشتند ولی امام علی(ع) با جان فشانی، پا در این مهلکه گذارد و با خوابیدن در بستر پیامبر(ص)، جان ایشان را حفظ نموده و مقدمه هجرت را فراهم کرد. علاوه بر مفسران شیعه، مفسران برجسته اهل سنت نیز معتقدند این آیه در شأن امام على(ع) نازل شده است و ثعلبى، ابن صباغ مالكى، حاكم نيشابورى، احمد حنبل و ديگران احادیث مربوط به این واقعه را نقل كرده اند.

 سیّد على همدانى از جابر(ره) نقل مى کند که رسول خدا(ص) فرمود: «هر که مى خواهد هیبت اسرافیل و مقام میکائیل و جلالت جبرائیل و سلامتِ نفس آدم و نیکویى نوح و خدا دوستىِ ابراهیم و حزن یعقوب و جمال یوسف و راز و نیاز موسى و شکیبایى ایّوب و زُهد یحیى و آیین و روش عیسى و پرهیزکارى یونس و خلقت نیکو و اخلاق نیک محمّد را ببیند، علىّ را بنگرد؛ چرا که در وى نَود خصلت از خصلتهاى پیامبران نهفته است که خدا آنها را در او گردآورده و در هیچ کس دیگر چنین خصلتهایى جمع نشده است...».

امام سجاد(ع) در شام، فضائل حضرت علی(ع) را اینگونه بیان نمودند: مهاجر و مجاهد در راه خدا، کسی که حتی یک لحظه هم در عمر خود کافر نبود، وارث پیامبران، زینت عبادت کنندگان، صابرترین صابران، یاری شده توسط جبرئیل و میکائیل، پیکارگر با مارقین و ناکثین و قاسطین، اولین مسلمان، نابودکننده مشرکین، بوستان علم و حکمت، خشنود به رضای خدا، پیشگام در انجام دستورهای خدا، صابر، اهل عبادت، سازش ناپذیر در برابر کفر و شرک، بازکننده گره های جنگ و... .

احمد بن حنبل نقل کرده که: پیامبر(ص) در شب بدر فرمود: «چه کسى به ما آب مى نوشاند؟» مردم از روى ترس قبول نکردند. پس على(ع) برخاست و دلوى بر دوش خود انداخت و بر سر چاهى که عمیق و تاریک بود آمد و داخل آن شد. پس خداوند بر جبرئیل و میکائیل و اسرافیل وحى فرستاد که براى یارى رساندن به محمّد(ص) و برادرش و لشکرش آماده شوید. پس از آسمان فرود آمدند و سر و صدایى داشتند که هر کس آن را مى شنید به وحشت مى افتاد. چون به محاذى چاه رسیدند به جهت اکرام و بزرگداشت على(ع) همگى به او سلام کردند.