آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام سجاد(ع) در شام، فضائل حضرت علی(ع) را اینگونه بیان نمودند: مهاجر و مجاهد در راه خدا، کسی که حتی یک لحظه هم در عمر خود کافر نبود، وارث پیامبران، زینت عبادت کنندگان، صابرترین صابران، یاری شده توسط جبرئیل و میکائیل، پیکارگر با مارقین و ناکثین و قاسطین، اولین مسلمان، نابودکننده مشرکین، بوستان علم و حکمت، خشنود به رضای خدا، پیشگام در انجام دستورهای خدا، صابر، اهل عبادت، سازش ناپذیر در برابر کفر و شرک، بازکننده گره های جنگ و... .

امام سجّاد طی خطبه ای در مجلس یزید به معرفى اميرمؤمنان على(عليه السلام) پرداخت (تا تبليغات سوء ساليان دراز را بر ضد او خنثى كند) و چنين فرمود:
«أَنَا ابْنُ مَنْ ضَرَبَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللهِ بِسَيْفَيْنِ، وَ طَعَنَ بِرُمْحَيْنِ، وَ هاجَرَ الْهِجْرَتَيْنِ، وَ بايَعَ الْبَيْعَتَيْنِ، وَ قاتَلَ بِبَدْر وَ حُنَيْن، وَ لَمْ يَكْفُرْ بِاللهِ طَرْفَةَ عَيْن، أَنَا ابْنُ صالِحِ الْمُؤْمِنِين، وَ وارِثِ النَّبِيِّينَ، وَ قامِعِ المُلْحِدِينَ، وَ يَعْسُوبِ الْمُسْلِمِينَ، وَ نُورِ الُْمجاهِدِينَ، وَ زَيْنِ الْعابِدِينَ، وَ تاجِ البَكَّائِينَ، وَ أَصْبَرِ الصّابِرينَ، وَ أَفْضَلِ الْقائِمِينَ مِنْ آلِ ياسِينَ رَسُولِ رَبِّ العالَمِينَ، أَنَا ابْنُ المُؤَيَّدِ بِجَبْرَئِيلَ، أَلْمَنْصُورِ بِمِيكائِيلَ.
أَنَا ابْنُ الُْمحامِي عَنْ حَرَمِ الْمُسْلِمِينَ، وَ قاتِلِ الْمارِقِينَ وَ النّاكِثِينَ وَ الْقاسِطِينَ، وَ الُْمجاهِدِ أَعْداءَهُ النّاصِبِينَ، وَ أَفْخَرِ مَنْ مَشى مِنْ قُرَيْش أَجْمَعِينَ، وَ أَوَّلِ مَنْ أَجابَ وَ اسْتَجابَ للهِِ وَ لِرَسُولِهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ، وَ أَوَّلِ السّابِقِينَ، وَ قاصِمِ الْمُعْتَدِينَ، وَ مُبِيدِ الْمُشْرِكِينَ، وَ سَهْم مِنْ مَرامِي اللهِ عَلَى الْمُنافِقِينَ، وَ لِسانِ حِكْمَةِ الْعابِدِينَ، وَ ناصِرِ دِينِ اللهِ، وَ وَلىِّ أَمْرِاللهِ، وَ بُسْتانِ حِكْمَةِ اللهِ، وَ عَيْبَةِ عَلْمِهِ، سَمِحٌ، سَخِيٌّ، بَهِيٌّ، بُهْلُولٌ، زَكِيٌّ، أَبْطَحِيٌّ، رَضِيٌّ، مِقْدامٌ، هُمامٌ، صابِرٌ، صَوّامٌ، مُهَذَّبٌ، قَوّامٌ، قاطِعُ الأَصْلابِ، وَ مُفَرِّقُ الأَحْزابِ، أرْبَطُهُمْ عِنانَاً، وَ أَثْبَتُهُمْ جَناناً، وَ أَمْضاهُمْ عَزِيمَةً، وَ أَشَدُّهُمْ شَكِيمَةً، أَسَدٌ باسِلٌ، يَطْحَنُهُمْ فِي الْحُرُوبِ إِذَا ازْدَلَفَتِ الاَْسِنَّةُ وَ قَرُبَتِ الاَْعِنَّةُ، طَحْنَ الرَّحى، وَ يَذْرَؤُهُمْ فِيها ذَرْوَ الرِّيحِ الْهَشِيمِ، لَيْثُ الْحِجازِ، وَكَبْشُ الْعِراقِ، مَكّيٌّ مَدَنيٌّ، خَيْفِيٌّ عَقَبِيٌّ، بَدْرِيٌّ أُحُدِيٌّ، شَجَرِيٌّ مُهاجِرِيٌّ .
مِنَ الْعَرَبِ سَيِّدُها، وَ مِنَ الوَغى لَيْثُها، وارِثُ الْمَشْعَرَيْنِ، وَ أَبُوالسِّبْطَيْنِ: ألْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ، ذاكَ جَدِّي عَليُّ بنُ أَبِي طالِب».
(من فرزند كسى هستم كه در برابر رسول خدا با دو شمشير و با دو نيزه نبرد مى كرد و دو بار هجرت كرد (1) و دو بار بيعت نمود (2) و در بدر و حُنين [با دشمنان اسلام] جنگيد و به اندازه يك چشم بر هم زدنى به خدا كفر نورزيد؛ من فرزند انسان شايسته، از ميان مؤمنانم؛ و من فرزند وارث پيامبران و كوبنده ملحدان و بزرگ مسلمانان و نور مجاهدان و زينت عبادت كنندگان و تاجِ افتخار گريه كنندگان [از خوف خدا] و صابرترين صبر كنندگان و برترين قيام كنندگان [به عبادت و اطاعت خداوند] از خاندان پيامبرم؛ من پسر كسى هستم كه جبرئيل و ميكائيل به يارى او شتافتند.
من فرزند حمايت گر از حرم مسلمانان و پيكارگر با مارقين و خارج شدگان از دين [خوارج] و ناكثين و پيمان شكنان [اصحاب جمل] و قاسطين و ستمگران [معاويه و شاميان] و آن كس كه با دشمنانِ سر سخت مبارزه كرد، هستم. من فرزند پرافتخارترين فرد از قريشم و فرزند اوّل كسى هستم كه دعوت خدا و رسولش را اجابت كرد و آن كس كه در ميان سابقين در اسلام، فرد نخست بود. من فرزند درهم شكننده دشمنان و نابود كننده مشركانم و فرزند آن كس كه تيرى از تيرهاى الهى بر جمع منافقان بود. من فرزند بيانگر حكمتِ عبادت كنندگان، و ياور دين خدا و ولىّ امر الهى و بوستان حكمت خداوند و مخزن علم او هستم.
همان كس كه، بزرگ منش، بخشنده، زيباروى، جامع همه خوبى ها، پاك، ابطحى [اهل مكه]، خشنود به رضاى خدا، پيشگام در انجام فرمان الهى، رادمرد، صابر، بسيار روزه دار، پاكيزه از هر نوع آلودگى، و بسيار اهل نماز و عبادت بود.
آن كس كه توان دشمنان را از بين برد و شيرازه سپاهيان گوناگون كفر را از هم گسست. او كه از همگان با صلابت تر، دل قوى تر، داراى عزمى محكمتر و روحى سازش ناپذيرتر بود. او كه [در راه دفاع از دين خدا] شيرى بى باك بود و آن هنگام كه در ميدان نبرد نيزه ها و لجام ها [ى اسب جنگجويان] به هم نزديك مى شد، آنها را با ضربه هايش همچون دانه هاى زير سنگ آسياب، خرد مى كرد و همانند تندبادى كه خار و خاشاك را پراكنده سازد، آنها را تارو مار مى ساخت.
او كه شير حجاز و پيشواى عراق، مردى از تبار مكّه و مدينه و [مسجد] خَيْف [در منا] و عقبه (3) بود. او كه از سرداران جنگ بدر و اُحُد و از حاضران در بيعت شجره [در ماجراى صلح حديبيّه] و از مهاجران [از مكّه به مدينه] بود. او بزرگ عرب، شير بيشه نبرد، وارث دو مشعر، (4) پدر دو سبط رسول خدا، حسن و حسين بود؛ آرى؛ او جدّ من على بن ابى طالب(عليه السلام) است».
ناگفته پيداست كه اين خطبه عجيب و بى نظير و فوق العاده كوبنده، غوغايى در شام بپا كرد و كاخ حكومت امويان را به لرزه درآورد و تبليغات شومى كه بيش از چهل سال بر ضد اميرمؤمنان على(عليه السلام) شده بود را بر باد داد و مانند غرّش رعد در همه جا صدا كرد. (5)