امام علی(ع) می فرمایند: «از پیشینیان تان عبرت گیرید و مانند آنها فریفته دنیا نشوید، آنها كه از تمام امكانات دنيا بهره مند شدند، گويى شيرى كه در پستان دنيا بود تا آخر دوشيدند و نوشيدند و از همه زر و زيورها و زرق و برقها و لذّات دنيا بهره گرفتند؛ ولى چيزى نگذشت كه كاخهايشان گورهايشان شد و ...».

مهم ترین عوامل تقليدهای كوركورانه عبارتند از: 1- عدم بلوغ فكرى؛ 2- شخصيت زدگى؛ 3- علاقه شديد به نياكان و پيشينيان. 4- گروه گرايى يا تعصّب هاى قبيله اى.

خداوند در آیه 120 سوره هود در پاسخ به این سؤال می فرماید: «ما سرگذشت پیامبران را براى تو بیان کردیم، تا قلبت را محکم و اراده ات را قوى کنیم. و در این اخبار حقایق مربوط به زندگى و حیات، پیروزى و شکست و عوامل موفقیت و شکست امتها همگى براى تو آمده است که براى مؤمنان موعظه، اندرز و تذکر است».

این انکار ممکن است از سه امر ناشى گردد؛ 1- هوا پرستى، که سبب مى شود، انسان چهره حق را بپوشاند. 2- تقلید و پیروى کورکورانه از دیگران، مخصوصاً از پیشینیان. 3- پیش داورى هاى غلط و اعتقادهاى فاسد پیشین، که مانع از بررسى و مطالعه بى طرفانه در آیات حق مى گردد.

قرآن مجید در آیات مختلف مطالعه تاریخ را منجر به یکی از این فایده ها معرفی می کند: عبرت گرفتن از حوادث تاریخی، بیداری اندیشه ها، ثبات قلب و تقویت اراده مومنین، مایه پند و اندرز، بینا شدن چشم دل و ... . تاریخ به عنوان آزمایشگاه زندگی، می تواند جنبه های تربیتی بسیاری داشته باشد. تاریخ به مسائل فکری و عقلانی لباس محسوسات می پوشاند و با بیان سرانجام ستم کاران، عاقبت اختلاف و پراکندگی، نتایج تعصبات و لجاجت ها و... کمک مهمی به فهم صحیح ارزشهای انسانی می نماید.

اميرمؤمنان على(ع) می فرماید: «روزگار بر بازماندگان آن گونه مى گذرد كه بر پيشينيان گذشت، آنچه گذشته باز نمى گردد و آنچه هم اكنون موجود است جاودان نمى ماند. آخر كارش همچون اوّل كار او است و اعمال و رفتارش همانند يكديگر و نشانه هايش روشن و آشكار است». ایشان یکی از ستون های ایمان را توجّه به سنّت هاى پيشينيان می داند و می فرماید: «از آنچه بر امت هاى مستكبر پيشين از عذاب الهى و كيفرها و عقوبت هاى او رسيد عبرت گيريد، و از قبرهاى آنها و آرامگاهشان در زير خاك پند پذيريد».