آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مهم ترین عوامل تقليدهای كوركورانه عبارتند از: 1- عدم بلوغ فكرى؛ 2- شخصيت زدگى؛ 3- علاقه شديد به نياكان و پيشينيان. 4- گروه گرايى يا تعصّب هاى قبيله اى.

تقليد كوركورانه يا به تعبير ديگر: تقليد جاهل از جاهل، و از آن بدتر تقليد عالم از جاهل، نشانه وابستگى فكرى است؛ و اين امر عوامل زيادى دارد كه به طور فشرده به قسمتى از آن ذيلا اشاره مى شود:
1. عدم بلوغ فكرى:
ممكن است افرادى باشند كه از نظر جسمى بالغ شوند امّا تا آخر عمر به مرحله بلوغ و استقلال فكرى نرسند. آنها به همين دليل هميشه در زندگى پيرو اين و آن هستند و هيچ گاه شخصاً به تحليل مسائل نمى پردازند.
چشم آنها پيوسته به ديگران دوخته شده، و هرچه آنها گفتند تكرار مى كنند، بى آن كه از خود اراده اى داشته باشد. به همين دليل گاه به خاطر تغيير محيط خود ممكن است مسير را احياناً به كلّى عوض كنند، و به اصطلاح صد و هشتاد درجه تغيير جهت دهند.
راه مبارزه با اين نوع تقليد كوركورانه بالا بردن سطح فرهنگ جامعه و شكوفايى افكار و استعدادها است.
2. شخصيت زدگى:
به اين ترتيب كه كسى را به عنوان قهرمان بى نظير بپذيرد، به گونه اى كه براى خود در برابر او هيچ گونه قدرت اظهار نظر نبيند؛ در اين حال چشم و گوش بسته به دنبال او حركت مى كند هرچند آن شخصيت شايسته پيروى و تقليد هم نباشد.
3. علاقه شديد به نياكان و پيشينيان:
[نیاکانی] كه گاهى در هاله اى از عظمت و قداست فرو مى روند، هرچند هيچ گونه شايستگى نداشته باشند؛ در اين جا نسل هاى بعد چشم و گوش بسته به دنبال آنها حركت مى كنند، و با اين كه معمولا نسل هاى بعد كه وارث علوم گذشتگان هستند و خود نيز مسائل تازه اى بر آن مى افزايند از گذشتگان آگاه ترند در عين حال مقلّد چشم و گوش بسته آنها مى شوند.
4. گروه گرايى يا تعصّب هاى قبيله اى:
اين گونه گرايش ها و تعصّب ها نيز سبب مى شود كه جمعى چشم و گوش بسته دنبال گروه و حزب و قبيله و دار و دسته خود حركت كنند، و هرچه را آنها مى گويند تكرار نمايند، و هرگز حق تجزيه و تحليل مستقل مسائل و استقلال در تفكّر به خود ندهند.
اين عوامل چهارگانه و پاره اى عوامل ديگر سبب مى شود كه بسيارى از خرافات، موهومات، عقايد باطل، رسوم و آداب غلط، سنّت هاى جاهلى و اعمال زشت، از جمعى به جمع ديگر و از نسلى به نسلى ديگر منتقل گردد.
به تعبير ديگر گرايش هاى نادرست بالا حجابى در مقابل ديدگان فكر آنها مى شود و از معرفت حق باز مى مانند.(1)