خداوند در سوره مؤمن، آيه 52 مى فرمايد: «روزى كه عذرخواهى ظالمان سودى نمى بخشد و براى آنها لعنت خداست و براى آنها جايگاه بدى است» معمولا عذرخواهي براي نجات و رهايى از مجازات است؛ ولى طبيعتِ روز قيامت، چنان است كه هيچ عذرى از ظالمان پذيرفته نمى شود؛ چون آنجا، جاى پاداش عمل است نه جبران گذشته. به تصريح بعضى از آيات، آنها نه اجازه عذرخواهى دارند و نه اعتذارشان فايده دارد. گاه انسان وقت ندامت و تأثر شديد، انگشتان خود را مى گزد و گاه پشت دستان را دندان مى گيرد. آرى ظالمان در آن روز، مرتباً پشت دست هاى خود را مى گزند.

يكى از اصحاب به نام «ثعلبه» روزى با زن صحابی دیگری به نام «سعيد بن عبدالرّحمن»، درباره مطلبى از پشت پرده سخن مى گفت؛ هواى نفس بر ثعلبه چيره شد و پرده را كنار زد و... همسر سعيد فرياد زد: «ثعلبه چه مى كنى؟ ...». اين سخن، ثعلبه را تكان داد، گوئى از خوابى عميق برخاسته بود، فريادى كشيد و از خانه بيرون رفت و سر به كوه و صحرا گذاشت و ... .

«ابلیس» از فرشتگان نبود، ولی در سایه اطاعت فرمان خدا مقامی پیدا کرده بود که در صفوف فرشتگان قرار داشت، اما همه این مقامات را به خاطر یک ساعت تکبر و غرور از دست داد، و آن چنان گرفتار تعصب و خودپرستى شد، که حتى در مقام عذرخواهى و توبه برنیامد. به همین دلیل می بینیم که چگونه خداوند او را به خاطر تکبرش کوچک کرد و به خاطر برترى جوئیش، پست ساخت. او در دنیا رانده شد و عذاب دردناک در سراى دیگر براى او فراهم شده است.

امام حسين(ع) فرمود: «اگر کسى مرا در گوش راستم دشنام دهد و در گوش ديگرم عذرخواهى کند از او قبول خواهم کرد». جدم رسول خدا(ص) فرمود: «وارد حوض نمى شود کسى که عذر پذير نباشد خواه حق با او باشد يا نباشد» ایشان به غلام خطا کاري که آياتی از قران درباره کظم غیظ را برای حضرت خواند، فرمود: «تو در راه خداوند متعال آزادى»، آن گاه دستور داد تا به او جايزه اى نيکو دهند.