«فاطِر» از ماده «فَطْر» (بر وزن سَتْر) به معنى شكافتن يا به معناى شكافتن از طول است، همان گونه كه در سوره «انفطار» نيز آمده است: «إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ»؛ (آن زمان كه [كرات] آسمان از هم شكافته شود) اين واژه به معنى دوشيدن شير از گوسفند و شكستن روزه و همچنين ابداع و ايجاد چيزى بدون سابقه نيز آمده است، گوئى پرده ظلمانى عدم شكافته مى شود و موجودى پا به عرصه هستى مى گذارد.

هر کس سوره «فاطر»را بخواند در روز قیامت، سه در از درهاى بهشت، او را به سوى خود دعوت مى کند و می گوید: از هر کدام مى خواهى وارد شو. و هر کس سوره«سبأ» و«فاطر» را در شب بخواند خدا او را در کنف حمایت خود حفظ مى کند و هر کس در روز بخواند ناراحتى به او نمى رسد و آن قدر خدا خیر دنیا و آخرت به او مى بخشد که بر قلب کسى خطور نکرده و آرزوى کسى به آن نرسیده است.

این آیات درباره مشرکانی نازل شد که می گفتند:  ما مثل بعضى از امت هاى پیشین که پیامبران را تکذیب کردند و آنها را به شهادت رساندند، نیستیم،  اما وقتی پیامبر(ص) با قرآن به سراغشان آمد، نه تنها اسلام نیاوردند، بلکه در مقام تکذیب و مبارزه و انواع مکر و فریب بر آمدند.
 

 این آیات درباره یکی از مشرکان نازل شد که قطعه استخوان پوسیده اى را پیدا کرد و آن را برداشت و نزد پیامبر آمد و گفت: چه کسى مى تواند این استخوان هاى پوسیده را از نو زنده کند.

آیات این سوره را در پنج بخش مى توان خلاصه کرد: 1 ـ بخشی پیرامون نشانه هاى عظمت خداوند و دلائل توحید سخن مى گوید. 2 ـ در بخش دیگرى از ربوبیت پروردگار و تدبیر و خالقیت و رازقیت او و آفرینش انسان بحث مى کند. 3 ـ بخش دیگر پیرامون معاد است. 4 ـ قسمتى از آیات آن نیز، اشاره به مسأله رهبرى انبیاء و مبارزه پى گیر و مستمرشان با دشمنان و دلدارى پیامبراسلام(ص) در این زمینه مى باشد. 5 ـ سرانجام، بخشى از آن بیان مواعظ و اندرزهاى الهى در زمینه هاى مختلف است.