آثار «راست گویی» و «دروغ گویی» در جامعه

«راست گویی» و «دروغ گویی» چه تاثيراتی بر جامعه انسانی دارد؟

اعتماد، به عنوان عنصری اساسی در زندگی اجتماعی انسان، زماني حاصل مى شود كه صداقت در بين انسان ها حاكم باشد؛ و در این میان فرقی بين فعاليت علمى، فرهنگى، اقتصادى و سياسى نيست. امام علي(ع) مي فرمايد: «راست گويى سب اصلاح، و دروغ سبب فساد همه چيز مى شود». در حدیث دیگری می فرمایند: «راست گو سه چيز را به دست مى آورد: اعتماد مردم، محبت و دوستى، ابهت و شخصيت». همچنین می فرماید: «دروغ گو و مرده يكسان اند، زيرا برترى زنده بر مرده، اعتماد به او است، هنگامى كه به گفتار او اعتمادى نباشد زنده بودنش بى اثر است».

قرآن و دعوت «منافقان» به صدق؟!

خداوند در قرآن چگونه «منافقان» را به صدق و راستی دعوت نموده است؟

خداوند پس از اشاره به دوگانگى منافقان در سخن و عمل، و وحشت آنان در موضوع جهاد، می فرماید: «اطاعت و سخن سنجیده برای آنان شایسته تر است؛ هنگامی که فرمان جهاد قطعی می شود، اگر با خدا صادق باشند، برای آنها بهتر می باشد». اين تعبير، دروغ گويى را يكى از نشانه های منافقان دانسته که پیش از فرا رسیدن ميدان عمل، همه گونه وعده مى دهند، ولى به هنگام عمل، دروغ شان آشكار مى شود؛ در واقع دروغ، دريچه اى به سوى نفاق است.

صدق الهی رکن تحقق عدل الهی

از کجا بدانیم که خدا دروغ نمی گوید تا عدالتش را باور کنیم؟

اولا: راه اثبات صفت عدل برای خداوند منحصر در دلایل نقلی و آیات قرآن نیست و می توان با استفاده از دلایل عقلی عدالت این وجود مقدس را ثابت کرد.
ثانیا: انگیزه های دروغ گویی و بیان خلاف واقع اموری است مانند نادانی، حقارت، بیهودگی، پوچ انگاری، ترس و...؛ از آنجایی که هیچ کدام از این اوصاف در خدا راه ندارند، بنابراین صفت «دروغ» نیز از آن ذات مقدس نفی می گردد.
ثالثا: از آنجا که صدق، کمال است و ضدّ آن یعنی کذب، نقص است و پروردگار عالم به حکم این که جامع همه صفات کمال است واجد صفت صدق و راست گویی نیز هست و از نقص کذب و دروغ گویی مبرّاست.
رابعا: اگر قرار باشد خداوند – نعوذبالله - با دروغ گویی در کتاب مقدس خود، بندگان خود را گمراه کند و مرتکب چنین عمل قبیحی گردد، معنا نداشت که آنها را از قبائح بر حذر دارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

عندَ الإيثارِ على النَّفْسِ تَتَبيّنُ جَواهِرُ الکُرَماءِ

هنگام ايثار است که گوهر بزرگواران آشکار مى شود

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 24