دانشمندان رمز و راز تعبیر قرآن در «شفا» دانستن عسل را ناشی از ویژگیهایی مانند: فاسد نشدن و آلوده نشدن به میکروب، گردآوردن خواص گیاهان و گلها به صورت یکجا، دارا بودن ویتامین ها و مواد معدنی موثر در خون سازی، رفع خستگی و فشردگی عضلات، تقویت دستگاه گوارش و قلب، درمان معده و ... می دانند. همچنین فيثاغورث به شاگردان خود توصيه مى كرد "تا مى ‌توانيد عسل و نان بخوريد" و بقراط مى ‌گفت: «اگر مى خواهيد عمر طولانى داشته باشيد بايد عسل بخوريد».

زندگى زنبوران عسل پر از شگفتی است. خانه سازى، شیوه جمع آورى شيره گلها، ساختن و ذخيره كردن عسل و پرورش نوزادان و كشف مناطق پرگل و دادن آدرس به ساير زنبورها و پيدا كردن كندو از ميان صدها يا هزاران كندو، همگى نشانه هوش فوق العاده اين حشره است. قرآن مجید نیز با نامیدن سوره ای به نام «نحل»؛ (زنبور) به برخی از شگفتی های این موجود اشاره می کند.

طبق آیات و روایات فراوان، قرآن یک داروی شفا بخش و پربرکت برای تمام دردها و بیماری های روحی و معنوی اعم از فردی و اجتماعی  است، که موجب هدایت و رستگاری هر کس که به آن چنگ زند می شود وهیچ آثار نامطلوبی بر جان و روح انسان باقی نمی گذارد.

روح انسان نیز مثل جسمش دچار بيمارى مى شود کما اینکه قرآن منافقان را بیمار دل می داند. در مقابل در آیات و روایات، «قرآن» شفاء و رحمت برای مؤمنان معرفی شده است و حتی در برخی موارد شفاء برای جسم هم می باشد. امام علی(ع) در معرفي پیامبر(ص) می فرمايد: «طبیب سیاری که برای هر دردی مرهمی و داغی آماده کرده است؛ ولی برخی از بیماردلان که مثل چهار پایان نادان و مانند سنگ سخت می باشند از داروی او بهره نمی برند».

علي(ع) براي پيامبر(ص) لقب «طبيبٌ دوّار»؛ (پزشك سيّار) به كار برده است؛ يعنى او به سراغ مريض ها مى رفت، اگرچه مريض تمايلى به شفاء نداشت. از عبارات امام علی(ع) در مورد پیامبر(ص) استنباط مى شود كه ایشان دو نوع درمان داشته اند: 1. «مرهم» براى زخم هاى قابل مرهم گذارى 2. «داغ» برای مرض هايى كه قابل درمان نبود. همچنانکه در بُعد جسمانى هم اين دو نوع مرهم هست، يا قابل معالجه است يا قابل معالجه نيست، مثل سياه زخم.

در قرآن كلمه «شفاء» چهار مرتبه استعمال شده است. يك بار به معنى «شفاء جسمى» و سه بار به معناي «شفاء روحى» آمده است. قرآن، از يك طرف مايه شفاء دردهاى معنوى و باطنى مؤمنين است و از طرف ديگر باعث افزايش بيمارى كافرين و منافقان لجوج است و علت آن اين است كه قرآن داروئى است كه با ساختار روحى مؤمنين سازگار است و لذا شفا حاصل مى شود ولى با ساختمان روحى منافقين و كافرين لجوج ناسازگار است.