«تعصب» از مادّه «عصب» در اصل به معناى پى هايى است كه عضلات را به يكديگر و يا به استخوان ها متّصل مى كند، و از آن جا كه ساختمان محكم و شديدى دارد به معناى شدّت و استحكام به كار رفته است. به همين جهت به حالت وابستگى شديد به چيزى «تعصب» اطلاق شده است.
در آیات و روایات، «صله رحم» و برقرار ساختن رابطه صحیح با خویشاوندان به عنوان یک وظیفه الهى و انسانى مطرح شده که باید با انگیزه هاى الهى به سراغ آن رفت، ولى بى شک انجام این وظیفه الهى و انسانى برکات فراوانى در زندگی انسان ها دارد. امام صادق(ع) در حدیثى مى فرمایند: «صله رحم و پیوند با خویشاوندان و نیکى با همسایگان، خانه و شهرها را آباد و عمرها را زیاد مى کند». هم چنین امام باقر(ع) مى فرمایند: «صله رحم و نیکى با همسایگان، سرمایه ها را فزونى مى بخشد».
انصار به پیامبر(ص) عرض کردند اگر مشکل مالى پیدا شده، اموال ما در اختیار تو قرار دارد، آیه «قُلْ لاأَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبى» نازل شد. منافقان گفتند: پیامبر بر خدا افترا بسته و هدفش این است که ما را بعد از خود در برابر خویشاوندانش ذلیل کند، آیه «أم یقولون افتری...» نازل شد گروهى پشیمان شدند و آیه: «وَ هُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ...» نازل گردید.
امام علی(ع) در آخرین فرازهای خطبه 23 نهج البلاغه، توصیه به کمک به خویشاوندان می نماید، آن گاه در ادامه می فرماید: اگر انسان از کمک به خویشان، خودداری کند، یک دست را از آن ها بازداشته، اما دست های زیادی ازکمک به او بازداشته می شود. حضرت در ادامه به این نکته اشاره می نماید که: تواضع و محبّت نسبت به بستگان، دوستی آن ها را دائمی خواهد کرد.
امام علی(ع) در خطبه 23 نهج البلاغه به تشویق ثروتمندان براى کمک به بستگان و خویشاوندان و نیازمندان پرداخته و دلیل آن را به این صورت بیان می دارد که: آن ها در روزهای سخت، بزرگ ترین گروهی هستند که از شما حمایت می کنند و به شما از همه مهربانترند. در ادامه خطبه، امام(ع) به فائده دیگری برای انفاق به مردم اشاره می نماید و آن نام نیکی است که از انسان به یادگار می ماند.
الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)
نَهى ]رَسُول الله(صلى الله عليه وآله)[ أن يُسْتَعمَلَ أجيرٌ حتّى يُعلمَ ما اُجرتُهُ
پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله) نهى فرمود از اين که کارگرى، پيش از تعيين مزدش به کار گرفته شود
ميزان الحکمه، جلد 1، ص 40