اگر مى بينيم امام علی(ع) چنان بود كه براى هر سؤالى پاسخى آماده داشت، افزون بر امدادهاى الهى و الهامات درونى و هوش و استعداد فوق العاده ی خدادادی ای که داشتند، همراهی ایشان با پيامبر(ص) در ساليان دراز و آموزش همه احکام گذشته و آینده به ایشان و روح پرسشگرى ای که داشتند، منجر به احاطه كامل ایشان بر تمام مسائل گردید.

قرآن در تبیین «هدایت فطری» انسان مى‌ فرمايد: «خداوند فجور و تقوا را به نفس آدمى الهام كرد»؛ در واقع خداوند درك حسن و قبح عقلى را به صورت فطرى در درون جان انسان قرار داده، تا او را در مسير سعادت و تكامل هدايت كند. همچنین در سوره «روم» مسأله فطرى بودن دين مطرح شده؛ آن هم دين «حنيف» يعنى خالى از هر گونه گرايش به سوى باطل و كجى. از سویی تعبير به «دين»، تمام مبانى اصول دين و حداقل كليّات فروع دين را شامل مى ‌شود. همچنین در سوره «علق» نیز از تعلیم آدمی به وسیله قلم و مسائلی که نمی دانسته سخن می گوید.

امامت تنها ریاستى دینى و یا دنیوى نیست، بلکه منصبى الهى و بس عظیم است که نفوس بشر را به کمال مطلوب خود هدایت مى کند. و این که طبق نظر شیعه شرایط امامت همان شرایط نبوّت است، دلیل بر آن نیست که شیعه امام را همان نبىّ می داند. از آیه اکمال دین هم نمی توان نتیجه گرفت که نیاز به امامت به حدّى که از اصول دین باشد نیست؛ چون «دین» در آیه، تنها به معنای احکام شرعى نیست که «اکمال» در دین را به معناى بیان آن ها بدانیم.

از آنجا که امامت در دیدگاه علمای شیعه به معنای جانشینی حضرت رسول(ص) در همه شؤون هدایتگری و تربیتی و رهبری جامعه است و بایستی امام معصوم باشد و این مهم را فقط خداوند می داند و اوست که این جانشینان را معین می کند، لذا امامت نزد شیعیان یکی از اصول دین دانسته می شود.
آیات بسیار زیادی از قرآن نیز به جایگاه این موضوع مهم تصریح یا اشاره دارد اما این آموزه مهم مثل دیگر اصول و فروع دین با همان ادبیات و طبقه بندی ای که در میان علمای علم کلام بیان می شود، در قرآن طبقه بندی نشده است.

کتب اربعه حدیثی به مجموعه کتاب‌های چهار گانه ای اطلاق می شود که مهمترین منابع استنباط فقها و مجتهدان در مذهب شیعه‌ی اثنی عشری است. این کتابها عبارتند از: 1- الکافی که توسط  مرحوم کلینی تالیف شده است. 2- من لا یحضره الفقیه که توسط  شیخ صدوق  تالیف شده است. 3-تهذیب الاحکام که توسط شیخ طوسی تالیف شده است. 4- الاستبصار فیما اختلف من الاخبار؛ این کتاب نیز توسط شیخ طوسی  تالیف شده است.

امام علی(ع) در رد عقیده «تصویب» می فرماید: «هيچ گاه دو دعوت مختلف و متضاد وجود ندارد؛ مگر اين كه يكى از آن دو ضلالت و گمراهى است». در واقع گروهى از اهل سنت معتقدند مجتهدانى كه اختلاف در آراء دارند، يكى فلان كار را حرام مى داند و ديگرى واجب مى شمرد، همگى بر حقند و عقيده همه، حكم الهى است نه حكم ظاهرى. اما امام(ع) سخنان بسيار كوبنده و شفافى در نفى عقيده به «تصويب» بيان كرده و اين گونه عقايد را نفى و ابطال مى كند و ساحت اسلام و قرآن را مبرا مى شمرد.