امام علي(ع) و توصیف «دنیا» برای فرزندش

امام علي(علیه السلام) «دنیا» را برای فرزندش چگونه توصیف كرده است؟

امام علي(ع) در نامه ای به فرزندش، دنيا را چنين توصيف كرده: «اين نامه پدرى است كه عمرش رو به فناست، او به سخت گيرى زمان معترف و آفتاب زندگيش رو به غروب و تسليم گذشت دنياست، همان كسى كه در منزلگاه پيشينيانِ از دنيا رفته سكنى گزيده و فردا از آن كوچ مي كند، اين نامه به فرزندى است آرزومند، آرزومند چيزهايى كه هرگز به آن دست نمي يابد و در راهى گام نهاده كه ديگران در آن گام نهادند و مردند، كسى كه هدف بيمارى ها، گروگان روزگار، در تيررس مصائب، بنده دنيا، بازرگان غرور، اسير مرگ، هم پيمان و قرين غم ها، آماج آفات و بلاها، مغلوب شهوات و جانشين مردگان است،‌ دنيا سرايى است كه در لابلاى بلاها پيچيده شده و به بى وفايى معروف است».

غفلت از یاد خدا، و تنگی معیشت!

در قـرآن می خوانیم كـه «هـر كس از ياد خدا روي گرداند معيشت تنگي خواهد داشت»؛ در حالی است که اكثر كساني كه به خدا توجهي ندارند زندگي خوبي دارند! آیا این نوعی نقض در سخن قرآن نیست؟!

مـراد از تـنـگـی و سـخـتـي معيشت، فقر و نداري نيست؛ بلكه مراد آن است كه كسي كه خدا را فـراموش كند حتي اگر ثروت بي شمار هم داشته باشد باز آرامش روحي و رواني نخواهد داشت و همواره در پي افزايش ثروت و دلواپس از دست دادن آن، بيماري و ... خواهد بود و روشن است كه با چنين روحيه اي زندگي بسيار تلخ و تنگ خواهد بود. نكته ديگر اينكه منظور از «اعراض» در آیه، روگرداني عمدي و عناد با حقّ بعد از آگاهي و اتمام حجت با ایشان است؛ اما بسياري از مردم اینگونه نیستند. بنابراین، گشايش زندگي آنها به طور عادي و نتيجه تلاش آنها است؛ مگر كساني كه گرفتار سنّت استدراج شده اند و خداوند خواسته كه آنها در دنيا طلبي غوطه ور شوند.

توصیه امام علی(ع) به دوری از دنیا طلبی

امام علی(علیه السلام) چگونه مردم را به دوری از دنیا طلبی دعوت می فرمایند؟

امام علی(ع) در خطبه32 نهج البلاغه مردم را به زهد در دنیا که سرچشمه اصلى و کلید حقیقى سعادت انسان است دعوت مى کند و بر این امر تأکید مى کند که تمام بدبختى هایى که دامان انسان ها را گرفته و مى گیرد، از دنیاپرستى و دلبستگى بى حساب به دنیا حاصل مى شود.

«دنیا» در آینه آیات و روایات

از نگاه آیات و روایات، «دنیا» در چه صورتی ممدوح و در چه صورتی مذموم است؟

قرآن و روايات، هم «دنيا» را مدح و تمجيد نموده اند و هم مورد مذمت قرار داده اند. علت تمجيد از دنيا، به خاطر آن است كه دنيا مزرعه آخرت و تجارتخانه مردان خدا، مسجد دوستان حق و سراى موعظه و پند شمرده شده است و آنجا كه از دنيا مذمت نموده اند به خاطر آن است كه دنيا به عنوان يك هدف و نه وسيله مورد توجه قرار گرفته و از ارزش هاى معنوى و انسانى بريده شده است كه در اين هنگام طبعاً مايه غرور و غفلت و طغيان و ظلم خواهد بود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال رسول الله(صلى الله عليه وآله):

يَأتي عَلَى النّاسِ زَمانٌ يَحُجُّ أغنِياءُ أمَّتي لِلنُّزهَةِ، وأوْساطُهُمْ لِلتِجارةِ، وقُرّاؤُهُمْ للريّاءِ والسُّمْعَةِ وفُقَرائُهُم لِلمسألةِ.

زمانى بر مردم خواهد آمد که: ثروتمندان امت من براى تفريح و خوشگذرانى، و قشر ميانه براى داد و ستد و قاريان براى ريا و شهرت و فقيران براى درخواست به حج مى روند.

الحجّ والعمرة في الکتابوالسنّة: 244/672