بالاترين دشمن انسان، پيروى از هواى نفس و سخن‌هاى بيهوده است. هواى نفس، خواهش‌هاى كنترل نشده دل آدمي است كه اگر با عقل كنترل شد، خطرى ندارد؛ ولى اگر مطابق خواست دل قرار گرفت، هلاك مي‌شود، به همين خاطر است كه امام صادق(ع) مي‌فرمايد: «از هواى نفس دورى كنيد؛ همان‌گونه كه از دشمنانتان دورى مى‌كنيد، چيزى براى افرادِ بافضيلت، دشمن‌تر از پيروى هواى نفس و درو شده‌هاى زبان نيست».

«شهوت» در مفهوم عام به هرگونه خواهش نفس و ميل به لذّات مادى اطلاق مى شود و در مفهوم خاص به «شهوت جنسى» گفته مي شود. در مقابل، «عفت» قرار دارد كه در مفهوم عام، به خويشتن دارى در برابر هر گونه تمايل افراطى نفسانى گفته مي شود و در مفهوم خاص، خويشتن دارى در برابر تمايلات بى بند و بار جنسى است.

مادیون می گویند: رویاهای انسان نتیجه مستقیم کارهاى روزانه او و یا آرزوهاى بر آورده نشده او و یا ترس های او می باشد. طبق نظرفروید، خواب ارضاى تمایلات واپس زده و سرکوفته اى است که  با تغییر و تبدیل هائى براى فریب «من» به عرصه خودآگاهى روى مى آورند. بعضى از دانشمندان غذاشناس نیز میان خواب و نیازهاى غذائى بدن رابطه قائل هستند.

انسان دو بُعد اصلی دارد: یک بُعد مادّى که از آب و گل (ساده ترین مواد جهان) است و بُعد دیگر یک روح الهى بسیار والا. و همین است سرّ تضادّ درونى انسانها که انگیزه هایى او را به سوى جهان مادّه مى کشاند و انگیزه هایى به سوى عالم فرشتگان.

رؤياها چند گونه است، تنها يك بخش از آن است كه «رؤياى صادقه» نام دارد و كليدى است براى كشف بعضى از حقايق آینده. این عقیده مورد تأیید قرآن است و با تجربه و مصادیق بسیاری نیز ثابت شده است. البته خواب به تنهايى، نمى تواند به عنوان يك منبع معرفت تلقّى گردد.