معنای وجود «لغات غریبه» در قرآن

منظور از «لغات غریبه» چيست و آیا در قرآن کریم به کار رفته است؟

قرآن در بالاترين مرتبه فصاحت قرار داشته و هيچ گاه كلمات غريبه در آن به كار نرفته است؛ اما غرابت معناى ديگرى نيز دارد كه در قرآن به كار رفته است؛ غرابتِ در عرف محلّى. ممکن است قرآن الفاظ و كلماتى را مورد استعمال قرار دهد كه براى بيشتر عرف محلّى تازگى داشته، و معناى آن بر آنان چندان روشن نبوده است؛ زيرا قرآن از لغات تمامى قبايل عرب استفاده كرده، و حتى برخى كلمات را كه ريشه هاى آن از غير عرب گرفته شده را به كار برده؛ كه بعضا معانى آنها براى فرد فرد عرب روشن نبوده است.

معنای واژه «شُعوب»

منظور از واژه «شُعوب» چیست؟

به گفته «لسان العرب» واژه «شُعوب» در اصل به معنى جمع و تفريق است، و يا اصلاح و افساد است و به گفته راغب در مفردات هر دو مفهوم در آن جمع است. به همين دليل «شِعب» به قبيله ‌اى مى ‌گويند كه از يك طائفه بزرگ جدا شده و هم حالت جمعى دارد و هم حالت جدائى. زیرا ريشه اصلى آن به معنى درّه كوه است كه از آن طرف كه در سمت كوه قرار دارد، جمع شده و از طرفى كه به پائين مربوط است گسترش يافته و جدا مى ‌شود.

شأن نزول آیات (102 ـ 103) سوره «آل عمران»

شأن نزول آیات (102 ـ 103) سوره «آل عمران» چه می باشد؟

اختلافات اوس و خزرج که توسط پیامبر(ص) خاموش شده بود گاها توسط  يهوديان و يا دوستان نادان و تعصب هاى جاهلانه، شعله ور مي شد. روزی ثعلبة بن غنم و اسعد بن زراره افتخارات قبيله خود را به رخ هم می کشیدند که کم کم کار به جاي باريک کشيد و قبيله دو طرف از جريان آگاه شده دست به اسلحه بردند. آيات فوق در اينجا نازل و همه مسلمانان را دعوت به اتحاد نمود.

یأجوج و مأجوج

یأجوج و مأجوج چه کسانى بودند؟

در قرآن مجید، در دو سوره از یأجوج و مأجوج سخن به میان آمده، یکى در سوره «کهف»و دیگرى در سوره «انبیاء». آیات قرآن به خوبى گواهى مى دهد این دو نام، متعلق به دو قبیله وحشى خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدى براى ساکنان اطراف مرکز سکونت خود داشته اند. در تورات هم از آنها به عنوان «گوگ» و «مأگوگ» یاد شده است، که ظاهرا در دوردست ترین نقطه شمال آسیا زندگى داشتند. مردم «قفقاز» به هنگام سفر کوروش به آن منطقه تقاضاى جلوگیرى از آنها را از وى نمودند، و او نیز اقدام به کشیدن سدّ معروف ذو القرنین نمود.

اولين نماز جمعه در اسلام

اولين نماز جمعه در اسلام در كجا اقامه شد؟

در آغاز ماه ربيع الاول پيامبر روانه مدينه شد و در روز دوازدهم ـ كه مصادف با روز دوشنبه بود ـ به محلّه قبا وارد شد. پيامبر(ص) تا روز پنجشنبه درآنجا ماند و مسجد قبا را بنا نهاد و نماز جمعه را در نزديكى قبا در ميان قبيله بنى سالم خواند و اين نخستين نماز جمعه و نخستين خطبه نماز جمعه در مدينه بود كه رسول خدا(ص) اقامه فرمود.

«فزونی ياران، شاگردان و فرزندان» از اسباب «تکبّر»

چگونه فزونی ياران و شاگردان و پيروان و قوم و قبيله» موجب غرور و تكبّر در افراد می شود؟

فزونى ياران، شاگردان، پيروان، فرزندان، قوم و قبيله ممکن است باعث تکبر افراد شود. افتخار پادشاهان به لشكرهايشان و فخر بعضى از علما به خاطر فزونى شاگردان يا مريدان و .... مي تواند آنان را گرفتار تكبّر سازد.

ماجراى پیدایش دو قبیله اوس و خزرج

ماجراى پیدایش دو قبیله اوس و خزرج چه بود؟

یهود در کتاب هاى خویش دیده بودند که هجرتگاه پیامبر خاتم(ص) در«مدینه» خواهد بود، لذا از سرزمین خویش بیرون آمده و در آنجا سکنی گزیدند. بعدها سلطانى به نام«تُبَّع» به آنجا لشگر کشید و از خاندان خویش کسانى را در آنجا قرار داد تا آن زمانى که پیامبر موعود بیاید وى را یارى نمایند، لذا او دو قبیله معروف«اوس» و«خزرج» را در آن مکان ساکن نمود. هنگامى که پیامبر(ص) مبعوث شد، اوس و خزرج که به نام انصار معروف شدند به او ایمان آوردند و یهود وى را انکار نمودند.

فلسفه تعدّد زوجات پيامبر اسلام (ص)

چرا پيامبر(ص) اسلام با زنان متعدّدي ازدواج كرد؟

ازدواج های پیامبر(ص) هرگز جنبه جنسی نداشته است؛ زیرا غالبا در سن پیری حضرت بوده و تا 53 سالگی، جز خدیجه همسری نداشتند و جز عایشه -که ازدواج با او هم جنبه سیاسی داشته- بقیه همسرانش بیوه بودند. بلکه این ازدواج ها، بر اساس ویژگی ها و شرایط قبیله ای آن زمان، در بسیارى از موارد جنبه سیاسى داشته؛ و گاهی براى کاستن از عداوت، یا جلب محبت اشخاص و یا اقوام متعصب بوده و یا براى شکستن سنت های جاهلى انجام شده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام عليٌّ(عليه السلام)

الإيثار فَضيلةٌ، الاحتِکارُ رَذيلةٌ

ايثار، فضيلت است و احتکار رذيلت و فرومايگى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 22