امام علی(ع) در مورد لحظات مرگ و حوادث آن می فرماید: «بهترين واعظ براى شما، مردگانى هستند كه شما مى بينيد آنها را بدون اختيار به سوى قبرهايشان مى برند و بى آنكه بخواهند در ميان قبر مى گذارند!، [چنان از دنيا بيگانه مى شوند كه] گويى هرگز به عمران آن نپرداخته اند و چنان به آخرت مى پيوندند كه گويى هميشه وطنشان بوده!، از آنجايى كه وطنشان بود وحشت و دورى مى كنند و آنجا را كه از آن وحشت داشتند به عنوان وطن بر مى گزينند ... [اينها به موجب آن بود كه] آنها به دنيا اُنس گرفتند و فريبشان داد و به آن اعتماد كردند و بر زمينشان زد».

امام علی(ع) در نهج البلاغه به پايان عمر انسانِ مغرور و سركش، اشاره مى کند كه چگونه در چنگال بيمارى هاى جانكاه و فرياد بستگان و دوستانش، لحظات سخت احتضار را مى گذراند. ناراحتى هاى مرگ، در حالى كه در او بقاياى سركشى وجود دارد و در مسير لذّاتِ خود گام بر مى دارد او را در خود فرو مي برد و ناگهان گرفتار حيرت مى شود و از شدت بيمارى، شب تا صبح خواب ندارد. او در ميان برادرى غم خوار و پدرى مهربان كه گريه مي كنند و از شدّت ناراحتى به سينه مى كوبند، قرار گرفته و با سكراتِ بسيار سختِ مرگ دست و پنجه نرم مي كند.

خداوند در بیان ناتوانی انسان در لحظه مرگ می فرماید: «پس چرا هنگامى که جان به گلوگاه مى رسد، توانائى بازگرداندن آن را ندارید؟ و کارى از دستتان ساخته نیست». در حقیقت هدف از این آیات، بیان قدرت خداوند بر مسأله مرگ و حیات است، تا از آن پلى به مسأله معاد زده شود، و انتخاب لحظه احتضار و مرگ در اینجا، به خاطر ظهور و ضعف و ناتوانى کامل انسان، در این هنگام است.

بخاری در روایتی رحلت پیامبر(ص) در دامان عایشه و انکار وصایت علی(ع) توسط او را نقل کرده، درحالیکه اولا: این روایات با روایاتی که می گوید: پیامبر(ص) در دامان علی(ع) از دنیا رفت، مخالفت دارد. ثانیاً: در احادیث عایشه تعارض وجود دارد. چون  عایشه در جایی نقل مى کند: پیامبر(ص) در دامان علی(ع) بود تا از دار دنیا رحلت فرمود. ثالثاً: آیا وصیّت را هنگام جان کندن می کنند؟ یا آن که قبل از احتضار، انسان وصیّت هاى خود را مى کند.

«مسعودی» از علمای اهل سنت، مى نويسد: «آنگاه كه ابوبكر در حال احتضار بود چنين گفت: اى كاش حرمت خانه زهرا را هتك نمى كردم. و در اين مورد بسیار سخن گفته است». مسعودى با اينكه نسبت به اهل بيت گرايشهاى موافقى دارد، ولى اينجا از بازگويى سخن خليفه خوددارى كرده و با كنايه رد شده است. البتّه سبب را خدا مى داند، بندگان خدا هم اجمالا مى دانند!