مالکیت خداوند بر جهان و دعوت به «انفاق»

قرآن چه رابطه ای بین دعوت انسان ها به «انفاق» و مالکیت خداوند بر کل جهان هستی برقرار نموده است؟

خداوند در قرآن انسان ها را به «ایمان» و «انفاق» دعوت کرده و می فرماید: «به خدا و رسولش ايمان بياوريد و از آنچه شما را نماينده [خود] در آن قرار داده انفاق كنيد». اين دعوتى است به ايثار، فداكارى و گذشت از مواهبى كه انسان در اختيار دارد، منتهی اين دعوت را مقرون به اين نكته می كند كه فراموش نكنيد «در حقيقت مالك اصلى خداست» و اين اموال و سرمایه ها چند روزى به عنوان امانت نزد شما سپرده شده همان گونه كه قبلاً در اختيار ديگران بوده و در آينده نيز به دست گروهى ديگر خواهد افتاد.

نهی امام علی(ع) از وابستگی به «دنیا»

امام علی(علیه السلام) در حکمت 150 نهج البلاغه، چگونه از وابستگی به «دنیا» نهی می نماید؟

امام علی(ع) درباره وابستگی به «دنیا» می فرماید: «از كسانى مباش كه درباره دنيا همچون زاهدان سخن مى گويد اما مانند دنياپرستان عمل مى كند»، اشاره به اين كه ميان قول و فعل تو درباره زرق و برق دنيا و زهد و رغبت در آن تناقض نباشد آن گونه كه رياكاران و متظاهران به ورع و خالى از قداست و پاكى سخن مى گويند. همچنین امام علی(ع) در ادامه می فرماید: «از كسانى مباش كه نفسش او را در امور دنيا به آنچه گمان دارد وادار مى كند، ولى در امور آخرت که به آن يقين دارد بى اعتنا است».

شب قدر موهبتی از مواهب الهی برای مسلمانان

آیا شب قدر در امت هاى پیشین نیز بوده است؟

ظاهر آیات سوره قدر نشان مى دهد: شب قدر مخصوص زمان نزول قرآن و عصر پیامبر(ص) نیست، بلکه تا پایان جهان تکرار مى شود. تعبیر فعل مضارع تَنَزَّل که دلالت بر استمرار دارد و تعبیر به جمله اسمیه «سَلامٌ هِیَ حَتّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ» که نشانه دوام است و روایات بسیارى که شاید در حدّ تواتر باشد نیز مؤید این معنى است. این مسئله از مواهب الهى بر این امت است؛ چراکه پیغمبر اکرم(ص) فرمودند: خداوند شب قدر را به امت من بخشیده و احدى از امت هاى پیشین از این موهبت برخوردار نبودند.

اسباب «وسعت روزي»

امام علی(علیه السلام) در حکمت 137 نهج البلاغه، چه راهکاری را برای «وسعت روزی» ارائه می دهد؟

امام علی(ع) در رابطه با اسباب فزونی نعمت و وسعت روزي می فرمایند: «روزى را به وسيله صدقه فرود آوريد»، البته منظور از «روزی»، تمام مواهب مادی و معنوی است و منظور از «صدقه»، هر گونه موهبت مادى است كه بدون عوض و با انگيزه الهى در اختيار ديگرى قرار می گیرد. امام(ع) با اشاره به ارتباط نزديكى كه بین «صدقه» و «فزونى روزى» وجود دارد مى فرمايد: «هر زمان فقير و نيازمند شديد با دادن صدقه با خداوند معامله كنيد»، به فرموده امام صادق(ع) نيز هر چيزي كليدى دارد و كليد رزق، صدقه است.

رابطه «مواهب الهی» با «نیاز افراد»

امام علی(ع) در بیان تناسب بین «نعمت های الهی» با «نياز افراد» چه فرموده است؟

امام علی(ع) با اشاره به رابطه «نیازها» و «مواهب الهی» می فرماید: «كمك به اندازه نياز نازل مى شود»، اين سخن امام(ع) دو پيام دارد: نخست، هرچه هزينه انسان بيشتر شود تلاش وى نیز بيشتر شده و رزقش بیشتر مى شود. دوم، پیام معنوی است که خداوندِ روزى رسان، به افرادى كه براى زندگى هزينه بيشترى دارند، روزى وسيع ترى می دهد. خداوند می فرماید: «فرزندانتان را از ترسِ فقر به قتل نرسانيد، ما آنها و شما را روزى مى دهيم»، هم چنین پیامبر(ص) می فرماید: «هر كس دامنه انفاق را گسترش دهد خدا روزى او را وسيع تر مى كند».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام) :

دِرْهَمٌ فِي الْحَجِّ أَفْضَلُ مِنْ أَلْفَيْ أَلْف فِيمَا

يک درهم در راه حجّ هزينه کردن، بهتر و بالاتر از دو ميليون درهم است که در غير حجّ در راه خدا هزينه شود

تهذيب الأحکام: 5/22