آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در برخی از كتابهاى اهل تسنن تاكيد شده كه آيه تبليغ در شأن على(ع) نازل شده و روایاتی از صحابه در این مورد ذکر شده است. اين احاديث را علمائي مانند ابونعيم اصفهانى، ابن عساكر، فخر رازى، ابو اسحاق حموينى، ابن صباغ، سيوطى، قاضى شوكانى، آلوسى، قندوزى و ... در كتاب‌هايشان نقل كرده اند. در مقابل نیز برخي علمای ایشان از كنار آيه به راحتي گذشته اند.

در كتابهاى بسيارى از دانشمندان اهل تسنن  اعم از تفسير و حديث و تاريخ آمده است كه آيه فوق در شأن على(عليه السلام) نازل شده است.
اين روايات را گروه زيادى از صحابه، از جمله: ابوسعيد خدرى، زيد بن ارقم، جابر بن عبدالله انصارى، ابن عباس، براء بن عازب، حذيفه، ابوهريره، ابن مسعود و عامر بن ليلى نقل كرده اند و در روايات آنها آمده است كه اين آيه درباره على(عليه السلام) و داستان روز «غدير» نازل شده است.
جالب اينكه بعضى از اين روايات از طرق متعدد نقل شده از جمله: حديث ابو سعيد خدرى از يازده طريق، حديث ابن عباس نيز از يازده طريق و حديث براء بن عازم از سه طريق نقل شده است.
از جمله كسانى كه اين احاديث را به طور وسيع يا به اجمال در كتاب هاى خود آورده اند، می توان به دانشمندان معروف زیر اشاره کرد:
1- حافظ ابونعيم اصفهانى در كتاب «ما نُزِّلَ مِنَ الُقُرآن فى على» به نقل از الخصائص، ص 29.
2- ابوالحسن واحدى نيشابورى در «اسباب النزول»، ص 150.
3- ابن عساكر شافعى به نقل از «الدّر المنثور»، ج 2، ص 298.
4- فخر رازى در «تفسير كبير»، ج 3، ص 636.
5- ابو اسحاق حموينى در «فرائد السمطين»، مخطوط.
6- ابن صباغ مالكى در «فصول المهمه»، ص 27.
7- جلال الدين سيوطى در «الدّر المنثور»، ج 2، ص 298.
8- قاضى شوكانى در «فتح القدير»، ج 3، ص 57.
9- شهاب الدين آلوسى شافعى در «روح المعانى»، ج 6، ص 172.
10- شيخ سليمان قندوزى حنفى در «ينابيع الموده»، ص 120.
11- بدرالدين حنفى در «عمدة القارى فى شرح صحيح البخارى»، ج 8، ص 584.
12- شيخ محمد عبده مصرى در تفسير «المنار»، ج 6، ص 463.
13- حافظ ابن مردويه (متوفى 418 ق) بنا به نقل سيوطى در «الدّر المنثور» و جمع كثيرى ديگر.
البته نبايد فراموش كرد كه بعضى از دانشمندان فوق در عين اينكه روايت و شأن نزول را نقل كرده اند به دلائلى به سادگى از كنار آن گذشته يا به نقد آن پرداخته اند.(1)