آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

واحدى و ثعلبى از طریق ابن عباس و دیگران نقل کرده اند: آیات؛ 33،34،35 سوره نجم درباره عثمان نازل شده است؛ زیرا او زیاد انفاق مى نمود تا جبران گناهانش باشد. روزى برادر رضاعى او عبدالله بن ابى سرح به او گفت شتر خویش و پالان آن را به من بده، من نیز همه گناهان تو را به گردن مى گیرم! عثمان نیز این کار را کرد و از دادن صدقه دست بر داشت. سپس آیات سوره نجم در رابطه با او نازل شد. آنچه موجب شگفتى است پذیرش حرف او توسط جناب عثمان است که با تعداد زیادى از آیات الهى در تضاد مى باشد.

واحدى و ثعلبى از طریق ابن عباس و دیگران نقل کرده اند که آیات: «أَفَرَأَیْتَ الَّذِی تَوَلَّى * وَأَعْطَى قَلِیلا وَأَکْدَى * أَعِنْدَهُ عِلْمُ الْغَیْبِ فَهُوَ یَرَى»(1)؛ (آیا دیدى آن کسى را که (از اسلام) رویگردان شد؟! * و کمى عطا کرد، و از بیشتر امساک نمود! * آیا نزد او علم غیب است و مى بیند [که دیگران مى توانند گناهان او را بر دوش گیرند]؟!). درباره عثمان نازل شده است؛ زیرا او در راه خیر صدقه مى داد و انفاق مى نمود. روزى برادر رضاعى او عبدالله بن ابى سرح به او گفت: این چه کارى است که انجام مى دهى؟ اگر همین گونه ادامه دهى به زودى همه اموالت را از دست مى دهى! عثمان در پاسخ گفت: من گناهان و خطاهاى بسیارى دارم و با این کار به دنبال رضاى الهى هستم و به بخشش امیدوارم. عبدالله به وى گفت شتر خویش و پالان آن را به من بده، در عوض من نیز همه گناهان تو را به گردن مى گیرم! عثمان نیز این کار را کرد و او را شاهد گرفت و از دادن برخى صدقه ها دست بر داشت. سپس آیات سوره نجم در رابطه با او نازل شد و او از کار خویش پشیمان شد و به حالت قبل بازگشت.(2)
البته در این ماجرا هیچ جاى تعجبى از عبدالله بن ابى سرح نیست؛ زیرا او شخصیت معلوم الحالى است که حالات او پیش از اسلام و بعد از آن یکسان بوده است. بنابراین سخنان سست و بى اساس او به هیچ وجه بعید نیست. آنچه موجب شگفتى است پذیرش حرف او توسط جناب عثمان است. این کار عثمان با تعداد زیادى از آیات الهى در تضاد مى باشد. که ذیلا به آن آیات اشاره مى شود.
1: «وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى»(3)؛ (و هیچ گنهکارى گناه دیگرى را متحمّل نمى شود».
2: «وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِیلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَایَاکُمْ وَمَا هُمْ بِحَامِلِینَ مِنْ خَطَایَاهُمْ مِنْ شَیْء إِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ * وَلَیَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالا مَعَ أَثْقَالِهِمْ وَلَیُسْأَلُنَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَمَّا کَانُوا یَفْتَرُونَ»(4)؛ (و کافران به مؤمنان گفتنند: «شما از راه ما پیروى کنید، [واگر گناهى دارید] ما گناهانتان را برعهده خواهیم گرفت». آنان هرگز چیزى از گناهان اینها را بر دوش نخواهند گرفت؛ آنان به یقین دروغگو هستند...)
3: «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّة خَیْراً یَرَه * وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّة شَرّاً یَرَه»(5)؛ (پس هر کس هم وزن ذرّه اى کار خیر انجام دهد آن را مى بیند * و هر کس هم وزن ذرّه اى کار بد کرده آن رامى بیند).
4: «کُلُّ نَفْس بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَةٌ»( 6)؛ (هر کس در گرو اعمال خویش است).
5: «وَمَنْ یَکْسِبْ إِثْماً فَإِنَّمَا یَکْسِبُهُ عَلَى نَفْسِهِ وَکَانَ اللهُ عَلِیماً حَکِیماً»( 7)؛ (و کسى که گناهى مرتکب شود، به زیان خود مرتکب شده؛ خداوند، دانا و حکیم است).( 8)