آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

سجده یکی از ارکان بزرگ نماز و از مظاهر خضوع و خشوع و از برترین نمودهای بندگی خداوند است. «میرزا بهاء» ابتدا یک نماز 9 رکعتی ابداع می کند که در آن سجده نیز وجود دارد و در آن اجازه می دهد که بر هر چیزی سجده شود. امّا بعدها نمازی نازل می کند که در آن سجده نیست.

سجده یکی از ارکان بزرگ نماز و از مظاهر خضوع و خشوع و فنای عبد، و از برترین نمودهای بندگی خداوند است. سجده به اندازه ای اهمیت دارد که می توان گفت آخرین مقصد و نتیجه نهایی نماز، همان سجده است؛ و روی همین لحاظ است که پس از قرائت و قیام و رکوع و بالاخره در هر رکعت در مرحله ی آخر عبادت آمده است.
حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: سوگند به خدا، کسی که حقیقت سجده را در عبادات خود بیاورد، هرگز دچار خسران نخواهد شد. (1)
و از اینجا است که می فهمیم برای چه "میرزا بهاء" موضوع سجده را بعد از آنکه در ابتدا در آن نماز نه رکعتی که در "اقدس" نازل کرده بود و سجده هم یکی از ارکان و شرائط آن بوده است، از نماز برداشته، و نمازی نازل می کند که در آن سجده نیست.
در "اقدس" می گوید: «قد اذن الله لکم السجود علی کلّ شیء طاهر و رفعنا عنه حکم الحدّ فی الکتاب انّ الله یعلم و انتم لا تعلمون»؛ (خداوند به شما اجازه می دهد که به هر چیزی که پاک و طاهر باشد سجده کنید، و محدود بودن آن را بر اجزاء زمین از خاک و سنگ، برداشتیم خداوند دانا است و شما جاهل هستید). (2)
اسلام می گوید: شما در حال سجده کردن لازم است تا می توانید خود را در پیشگاه جلال و عظمت پروردگار جهان خاضع و خاشع دیده و به اندازه ای اظهار تواضع کنید که صورت و پیشانی خود را روی خاک بگذارید، و در این حالت که آخرین درجه تواضع و فروتنی است، پروردگار خودتان را تقدیس و تسبیح کنید. و به تعبیر امام خمینی: سجده نزد اهل معرفت و اصحاب قلوب، چشم فرو بستن از غیر، و رخت بربستن از جمیع کثرات حتّی کثرات اسماء و صفات و فنای در حضرت ذات است؛ و در این مقام، نه از سمات عبودیت خبری است و نه از سلطان ربوبیت در قلوب اولیاء اثری؛ و حق تعالی خود در وجود عبد، قائم به امر است. (3)
ولی در اینجا، گویا به این اندازه از ذلت و خضوع و خواری بندگان راضی نشده و اجازه داده است که پیشانی روی فرش و پارچه های نرم و قیمتی گذاشته بشود.
آری، خدائیکه کتاب "اقدس" را نازل می کند، سزاوار بیش از این خضوع و تواضع مردم دانشمند جهان نیست و از این لحاظ این حکم را می دهیم. (4)