آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«ثعلبى» مى گويد: پيامبر(ص) هنگام مهاجرت به«مدينه» علي(ع) را جهت اداي ديون و تحويل اماناتش جاي خود نهاد. وي نيز با ايثار جانش در بستر نبي خوابيد؛ که جبرئيل مى گفت: آفرين بر تو اى على! خداوند به واسطه تو بر فرشتگان مباهات مى کند. ابن عباس، اسکافي و دیگران  معتقدند آيه فوق در فضيلت اين شب«ليلة المبيت» نازل گرديد.

در آیه 207 سوره «بقره» می خوانیم: «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَئُوفٌ بِالْعِبادِ»؛ (بعضى از مردم [با ایمان و فداکار، همچون على(علیه السلام) در «لیلة المبیت» به هنگام خفتن در جایگاه پیغمبر(صلى الله علیه وآله)]، جان خود را به خاطر خشنودى خدا مى فروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است).
شأن نزول:
مفسر معروف اهل تسنن، «ثعلبى» مى گوید: هنگامى که پیغمبر اسلام(صلى الله علیه وآله) تصمیم گرفت به «مدینه» مهاجرت کند، براى اداى دین هاى خود و تحویل دادن امانت هائى که نزد او بود على(علیه السلام) را به جاى خویش قرار داد و شب هنگام که مى خواست به سوى غار «ثَور» برود و مشرکان اطراف خانه او را براى حمله به او محاصره کرده بودند، دستور داد على(علیه السلام) در بستر او بخوابد و پارچه سبز رنگى (بُرْد حَضْرَمى) که مخصوص خود پیغمبر بود روى خود بکشد، در این هنگام خداوند به «جبرئیل» و «میکائیل» وحى فرستاد:
«من بین شما برادرى ایجاد کردم و عمر یکى از شما را طولانى تر قرار دادم، کدام یک از شما حاضر است ایثار به نفس کند و زندگى دیگرى را بر خود مقدم دارد؟»
هیچ کدام حاضر نشدند.
به آنها وحى شد: «اکنون على(علیه السلام) در بستر پیغمبر خوابیده و آماده شده جان خویش را فداى او سازد، به زمین بروید و حافظ و نگهبان او باشید».
هنگامى که جبرئیل بالاى سر و میکائیل پایین پاى على(علیه السلام) نشسته بودند، جبرئیل مى گفت: «بَه، بَه، آفرین بر تو اى على! خداوند به واسطه تو بر فرشتگان مباهات مى کند».
در این هنگام آیه فوق نازل گردید(1) و به همین دلیل آن شب تاریخى «لیلة المبیت» نامیده شده است.
«ابن عباس» مى گوید: این آیه هنگامى که پیغمبر از مشرکان کناره گرفته بود و به سوى غار مى رفت درباره على(علیه السلام) که در بستر پیغمبر خوابیده بود نازل شد.(2)
«ابو جعفر اسکافى»(3) مى گوید: جریان خوابیدن على(علیه السلام) در بستر پیغمبر(صلى الله علیه وآله) به تواتر ثابت شده و غیر از کسانى که مسلمان نیستند و افراد سبک مغز آن را انکار نمى کنند.(4)؛ (5)