عصاره تأثير توجه به دنيا و گمراه شدن به وسیله آن، در جوامع روايي مخصوصاً نهج البلاغه، داشتن آرزوهای دور و دراز و پیروی از هوا و هوس بیان شده است. این عوامل موجب می شود که انسان دچار غفلت شده و ياد خدا در زندگی اش کم رنگ شود. امام علي(ع) می فرماید: «آرزوهاي طولاني مايه سهو عقل و نسيان ياد خداست».

آرزوی طولانی از «جهل» و «حبّ» دنيا سرچشمه مى گيرد و راه درمان آن عبارت است از: 1- دور کردن جهل با فكر صحيح و شنيدن پند و موعظه از نفوس طاهره. 2- تأمل نمودن در پستى و فانی بودن دنيا. 3- دقّت در اخبار و رواياتى كه در مذّمت دنيا وارد شده است. 4- تفكر و مطالعه در اخبارى كه در مدح ترك دنيا و بى رغبتى به آن می باشد و موجب خارج شدن حبّ دنيا از قلب مى شود. 5- نظر کردن در رواياتى كه در مدح كوتاهى آرزوها وارد شده است.

قرآن سرچشمه شقاوت انسان را «طغیان» و«دنیا پرستى» می داند، در واقع عصاره تعالیم انبیاء نیز همین است، زیرا هواپرستى پرده اى بر عقل انسان کشیده، و اعمال بدش را تزیین مى دهد و قدرت «تشخیص» را از او مى گیرد و او را به خود مشغول مى دارد. امام علی(ع) در حدیثی می فرماید: «هولناک ترین چیز ها پیروى از هواى نفس، و آرزوهاى طولانى است، اما پیروى از هوى، شما را از حق باز داشته، و اما آرزوهاى طولانى آخرت را به فراموشى مى سپرد». هم چنین امام صادق(ع) مى فرماید: «نفس را با هوا و هوس رها مکن زیرا نفس را می کشد».

طبق آیات و روایات، آرزوی طولانی موجب آفاتی است؛ از جمله: 1- موجب قساوت قلب و دوری از خدا می شود؛ در حدیث قدسی آمده: «اى موسى، آرزوى خود را طولانى مكن كه قلب تو را قسىّ مى كند و كسى كه قلب او قسى شد از من دور است». 2- موجب فراموشی آخرت می شود؛ امام علی(ع) می فرماید: «آرزوی طولانى، آخرت را به فراموشی مى سپارد». 3 - موجب تأخیر توبه می شود؛ 4- پشیمانی و حسرت به دنبال دارد؛ 5- موجب افراط و زیاده روی می شود و ...