تأثیر «تقوا» بر فرآیند کسب «علم و معرفت»

تقوای الهی چه تاثیری در فرآیند کسب «علم و معرفت» دارد؟

خداوند در سوره «بقره» با صراحت مى گويد: «اين كتاب با عظمتى است كه هيچگونه شكى در آن نيست و مايه هدايت پرهيزكاران است». حقيقت همين است كه تا يك مرحله از تقوا در وجود انسان نباشد، ممكن نيست بتواند از كتب آسمانى و سرچشمه هاى هدايت بهره گيرد. حدّاقل تقوا آن است كه انسان در مقابل حق تسليم باشد و دشمنى و عناد و لجاجت به خرج ندهد؛ و كسانى كه فاقد اين مرحله از تقوا هستند مسلّماً به جايى نمى رسند و هيچ هدايتى را پذيرا نمى شوند.

«جهل» منشأ تعصب و بهانه جویی

چه رابطه ای بین جهل و تعصّب وجود دارد؟

قرآن کریم در سوره «فتح» و در اشاره به صلح حدیبه، «جهل» را عامل «حمیه»؛ (تعصب) می داند؛ زيرا هميشه تعصّب ها و لجاجت ها و خشم هاى آتشين از جهل برمى خيزد. همچنین در سوره «بقره» جهل به عنوان سرچشمه بهانه جويى دانسته شده است. در تاريخ انبياء كراراً به اين نكته برخورد مى كنيم كه افراد جاهل و نادان با انواع بهانه جويى ها از ايمان آوردن طفره مى رفتند و در برابر دلايل روشن و كتب آسمانى و معجزات صريح آنها، بهانه هاى رنگارنگ عنوان مى كردند.

بشارت كتب آسمانى پيشين، دليلي بر نبوّت پيامبر(ص)

كتب آسمانى پيشين چگونه حقانيّت پيامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) را تائيد مي كنند؟

يكى از دلايل صدق گفتار پيامبر اسلام(ص) بشاراتی است كه در كتب آسمانى پيشين آمده است. گر چه بسيارى از آنها بعدها حذف يا دگرگون شد؛ ولى اين نشانه ها و اشاره ها در آغاز اسلام کاملا در دسترس بوده به طورى كه قرآن مجيد كراراً بر آنها تكيه كرده و يهود و نصارى را به دقت در آنها دعوت مى كند. حتی آمدن گروهى از يهود به سرزمين مدينه به خاطر بشارت هايى بود كه در كتب خود درباره ظهور پيامبر اسلام(ص) خوانده بودند و عشق و آرزوى درك محضر او، آنها را وادار به ترك ديار و جلاى وطن نموده بود.

شناخت دقيق اهل کتاب نسبت به پيامبر اسلام(ص)

آیا اهل كتاب با وجود شناخت نسبت به پيامبر(صلی الله علیه وآله)، او را انكار مى كردند؟

طبق بیان قرآن، پيروان كتب آسمانى، پيامبر اسلام(ص) را مانند فرزندان خود مى شناختند. يعنى نه تنها اصل ظهور ایشان، بلكه نشانه ها و خصوصيات و جزئيات او را نيز مى دانستند. عبدالله بن سلام كه از علماى بزرگ يهود بود و سپس اسلام را پذيرفت، مى گفت: «ما او را مى شناسيم همان گونه كه يكى از ما پسرش را هنگامى كه در ميان بچه ها ببيند مى شناسد». ولى متأسفانه بعد از ظهور پیامبر (ص) او را در مسير اميال و اهداف نامشروع خود نديدند لذا با او مخالفت کردند.

تصریح قرآن به بشارت تورات و انجيل بر بعثت پيامبر اسلام(ص)

آيا در تورات و انجيل از پيامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) سخنى به ميان آمده است؟

خداوند در آيه 157 سوره اعراف با ذكر اوصاف پيامبر اسلام(ص) روى مسأله «صفات و علامات و نشانه هاى او در كتب آسمانى پيشين» تكيه مى كند و مى فرمايد: «پيامبرى كه صفاتش را در تورات و انجيلى كه به صورت مكتوب نزدشان است مى يابند». حال آیا می شود قرآن با اين صراحت با يهود و نصارى احتجاج کند و خبر از وجود دلايل و نشانه هاى پيامبر اسلام(ص) در كتب آنها بدهد، و اين مسأله با حقيقت مطابق نباشد و آنها سكوت كنند؟! بنابراين سكوت آنها دليل روشنى بر وجود اين نشانه ها در كتب آنها است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصادق (عليه السلام) :

دِرْهَمٌ فِي الْحَجِّ أَفْضَلُ مِنْ أَلْفَيْ أَلْف فِيمَا

يک درهم در راه حجّ هزينه کردن، بهتر و بالاتر از دو ميليون درهم است که در غير حجّ در راه خدا هزينه شود

تهذيب الأحکام: 5/22