مومنان در مصیبت و ناراحتی، دیگران را شماتت نمی کنند و از مصیبتشان خوشحال نمی شوند؛ بلكه اگر راهى براى تسلّى او باشد، او را تسلى مى دهند و خدا را شکر می کنند که دچار آن مصیبت نشده اند؛ زیرا می دانند شاید این مصیبت روزی به سراغ آنها بیاید و بعد مورد شماتت مردم قرار بگیرند. امام صادق(ع) مى فرمايند: «كسى كه از مصيبتى كه به برادرش وارد شده خشنود شود، از دنيا بيرون نمى رود تا اينكه به همان مصيبت گرفتار شود و آزمايش گردد».

امام علي(ع) می فرماید: «متقین شب را هراسان به سر مى برند و صبح خوشحالند؛ ترسناك براى غفلتى كه از آن بیم داده شده اند و خوشحال براى فضل و رحمت الهى كه به آنها رسيده است». آنها همیشه در بین خوف و رجاء قرار دارند و هراسانند که غفلت آنها را فرابگیرد و باعث ترک یاد خدا شود و یا خائفند از عذاب الهی به خاطر غفلتی که دارند. امام صادق(ع) می فرماید: «كسى كه حسنة او خشنودش كند و كار زشت او ناراحتش كند، او مؤمن است».

در شأن نزول آیات 188-189 سوره آل عمران دو نظر وجود دارد. عده ای معتقدند آیات درباره جمعی از یهود نازل شده که کتب آسمانی خود را تحریف و کتمان کردند و از این کار خود خوشحال بودند. عده ای دیگر هم آیات را درباره منافقان دانسته اند، آنها به بهانه داشتن عذر از شرکت در جنگها خودداری کرده و جلوی رفتن دیگران را می گرفتند. با این وجود توقع تحسین شدن هم داشتند.

خداوند در رابطه با پاداش عظیم مومنان می فرماید: «هیچ کس نمى داند چه پاداشهاى مهمى که مایه روشنى چشمها مى گردد براى آنها نهفته شده است». «قرّة» از ماده «قرّ» به معنى خنکى است، و از آنجا که اشک شوق سرد و خنک است، تعبیر به «قرّة أَعین» کنایه از نهایت خوشحالى است که اشک شوق را به دنبال دارد. از سویی تعبیر به «قُرَّةِ أَعْیُن» بدون اضافه به «نفس» اشاره دارد این نعمت هاى الهى که براى سراى آخرت، به عنوان پاداش مؤمنان راستین تعیین شده،  مایه روشنائى چشم همگان مى گردد.