خدایی که همه موجودات و از جمله انسان ها را خلق کرده است بالاترين مرتبه محبّت و مهرورزى را نسبت به آنها دارد و همين لطف و مهربانى به انسان بلكه همه موجودات، عامل خلقت آنان و گستردن نظام هستى شده است. در آیات و احادیث زیادی، شدت محبت خداوند به مخلوقاتش از محبت مادر نسبت به فرزندش بیشتر دانسته شده است. برخی از افکار منفی، از جمله فریب های شیطان برای افسرده کردن و ناامید ساختن انسان نسبت به خداوند متعال است تا احساس کند خدا او را فراموش کرده و تنها گذاشته است!

خداوند در آیه 114 سوره «طه» پيامبر اسلام(ص) را از «عجله و شتاب» باز مى دارد و مى فرمايد: «در مورد قرآن عجله مكن، پيش از آن كه وحى آن بر تو تمام شود و بگو پروردگارا! علم مرا افزون كن». دقت در این آیه و آیات دیگری که در این خصوص نازل شده است ما را متوجه این حقیقت می کند که گرچه عجله پیامبر(ص) در دريافت وحى يا تلاوت بر اصحاب يا تقاضاى نزول وحى، همه به خاطر عشق و شوق او به هدايت انسان ها بود، ولى حتّى در اين كار نيز بايد با صبر و حوصله گام برداشت.

خداوند در رابطه با پاداش عظیم مومنان می فرماید: «هیچ کس نمى داند چه پاداشهاى مهمى که مایه روشنى چشمها مى گردد براى آنها نهفته شده است». «قرّة» از ماده «قرّ» به معنى خنکى است، و از آنجا که اشک شوق سرد و خنک است، تعبیر به «قرّة أَعین» کنایه از نهایت خوشحالى است که اشک شوق را به دنبال دارد. از سویی تعبیر به «قُرَّةِ أَعْیُن» بدون اضافه به «نفس» اشاره دارد این نعمت هاى الهى که براى سراى آخرت، به عنوان پاداش مؤمنان راستین تعیین شده،  مایه روشنائى چشم همگان مى گردد.

«شوق» آن است كه انسان را به سوي خدا بكشاند، نه اينكه هدف بهشت باشد. شوقي كه متعلقش باطل باشد، شوقي كاذب است. شوق صادق آن است كه تنها متوجه خداي سبحان باشد. به طوري كه ابتدا خدا مورد اشتياق و سپس مورد عشق قرار گيرد. فرق شوق و عشق اين است كه «شايق» به كسي مي ‏گويند كه ندارد و مي‏ طلبد و «عاشق» به كسي مي‏ گويند كه رسيده و آن را نگه مي ‏دارد. انسان تشنه‏ اي كه به دنبال چشمه مي ‏رود، مي‏ گويند: او مشتاق چشمه است. امّا وقتي به آب رسيد مي‏ گويند: كه او عاشق چشمه است.