اولين برخورد خداوند در قیامت با تمسخر کنندگان مؤمنین، تحقير كردن آنهاست؛ چراكه اين تحقير در حقيقت تجسّمى از اعمال خودشان است. «قرآن» درباره ملامت، سرزنش و تحقير دوزخيان از سوى خازن دوزخ و مأموران عذاب مي فرمايد: «دوزخيان به خازنان جهنّم مى گويند از پروردگارتان بخواهيد [لااقل] يك روز عذاب را از ما بردارند * آنها مى گويند: آيا پيامبرانتان با دلائل روشن به سراغ شما نيامدند؟! مى گويند: بلى [آمدند] مى گويند: پس هر چه مى خواهيد دعا كنيد كه به اجابت نمى رسد».

وجود «نامه اعمال» به انسانها هشدار مى دهد كه مراقب گفتار و رفتار خويش باشند كه همه چيز ثبت مى شود و در قيامت بى كم و كاست ارائه خواهد شد. البته احاطه علمى پروردگار مافوق همه اينهاست؛ ولى در غالب مردم، توجه به اين حقيقت مى تواند منشأ آثار فراوانى باشد. ايمان به مسئله نامه عمل و فرشتگانى كه شب و روز با انسانند و مأمور ثبت و ضبط اعمالند و ايمان به اين حقيقت كه در صحنه محشر، نامه اعمال در برابر ديده همگان گشوده مى شود و تمام گناهان مستور نمايان مى گردد و مايه رسوايى مي شود عامل بازدارنده عجيبى از گناهان است. به عكس نامه اعمال نيكوكاران سبب آبرو، اعتبار و افتخار آنها مى گردد.

يكي از مهمترين خواسته ‏ها در نيايش ما از خداوند، همان چيزي است كه خدا مؤمنان را به آن امر فرموده و آن، اصل ذكر و تكثير آن و توسل به آن و تداوم آن است، هر چند ذكر واحد باشد؛ زيرا دوام غير از كثرت است. در مناجات شعبانيه و دعاي كميل، خواسته‏ هاي زيادي راجع به ذكر خدا مطرح شده كه گذشته از تداوم آن، دلباختگي در نام و ياد خدا از كامل ‏ترين مراحل ذكر بنده نسبت به خداوند شمرده شده است. چنين ذكري باعث معمور بودن عمر و مَرِمّت زمان زندگي خواهد بود.

امام علی(ع) با توصیه به تقوی می فرماید: «خداوند شما را به تقوا سفارش كرده و آن را آخرين مرحله خشنودى خويش از بندگان قرار داده است، در برابر خداوندى پرهيزكارى پيشه كنيد كه همواره در پيشگاه او حاضريد، اگر كار خود را پنهان كنيد مى داند و اگر آشكار سازيد مى نويسد»، این سخن امام(ع) مطابق آیات قرآن است. از جمله اين آيه قرآن كه: «و به يقين نگهبانانى بر شما گمارده شده* والا مقام و نويسنده [اعمال نيك و بد شما] * كه مى دانند شما چه مى كنيد».

امام علي(ع) در دعای کمیل به پنج مورد از آثار زيانبار «گناهان» اشاره كرده که عبارت است از: 1. گناهانی که باعث قطع رابطه ها و پیوندها می شوند. 2. گناهانی که موجب درد و غم، رنج و گرفتاری می شوند. 3. گناهانی که نعمت را تبدیل به نقمت می کنند. 4. گناهانی که مانع استجابت دعا می شوند. 5. گناهانی که باعث نزول بلا می شوند.