آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علي(ع) در دعای کمیل به پنج مورد از آثار زيانبار «گناهان» اشاره كرده که عبارت است از: 1. گناهانی که باعث قطع رابطه ها و پیوندها می شوند. 2. گناهانی که موجب درد و غم، رنج و گرفتاری می شوند. 3. گناهانی که نعمت را تبدیل به نقمت می کنند. 4. گناهانی که مانع استجابت دعا می شوند. 5. گناهانی که باعث نزول بلا می شوند.

از آيات «قرآن» و روايات اسلامى استفاده مى شود كه گناهان آثار زيانبار متعدّدى دارند و اين گونه نيست كه اگر خداى ناكرده يك گناه دسته جمعى يا فردى انجام شود و سپس توبه و استغفار كنند تمام آثار آن از بين برود. حضرت علي(عليه السلام) در دعاى روح بخش و دل نواز كميل به پنج گروه از گناهان و آثار زيانبار آن گناهان اشاره كرده است؛ توجّه فرماييد:

1. گناهانى كه پيوندها را قطع مى كنند؛ حضرت در يكى از فقرات دعاى مذكور مى فرمايد: «اَللّـهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَهْتِكُ الْعِصَمَ»(1)؛ (بارخدايا! آن گناهانى كه باعث قطع پيوندها شده را بر من ببخش). اگر در خانه اى گناه نگاه به عكس هاى مستهجن، استفاده نامشروع از ماهواره، تماشاى فيلم ها و برنامه هاى خلاف عفّت آن و تماشاى فيلم هاى زشت و كثيف ويديويى رواج پيدا كند، اين گناهان باعث پاره شدن رشته هاى ارتباط خانوادگى مى گردد، و ثمره شوم آن سرد شدن روابط زناشويى، طلاق و بچّه هاى طلاق خواهد بود. برخى از گناهان ممكن است پيوندهاى اجتماعى را قطع كند. دروغ، شايعه پراكنى، پرونده سازى از جمله گناهانى است كه پيوند وحدت و اتّحاد را مى گسلد و اعتماد - كه يكى از مهمترين نعمت هاى پروردگار و ارزشمندترين نوع پيوندهاست - را از بين مى برد.

2. گناهانى كه درد و رنج به دنبال دارند؛ حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام) در فراز ديگرى از دعاى كميل مى فرمايد: «اَللّهُمَّ اغْفِـرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ»(2)؛ (بار خدايا! آن دسته از گناهانى كه باعث نزول غم و درد و رنج و ناراحتى شده را بر من ببخشاى). «نِقَم» جمع «نقمت» به معناى درد و رنج و مصيبت و گرفتارى است. اگر در اجناس تقلّب كنيم، يا مبتلا به گناه رشوه خوارى گرديم، درد و رنج به سراغ ما خواهد آمد. در روايت تكان دهنده اى از حضرت رضا(عليه السلام) مى خوانيم كه: «هر زمان مردم مرتكب گناه جديدى شوند [گناهانى كه تازه ابداع و اختراع شده و سابقه نداشته است] خداوند هم بلاهاى جديدى بر آنها نازل مى كند».(3) اگر بيمارى جديدى به نام آنفلوانزاى نوع A شيوع پيدا كرده و دنيا را تكان داده و باعث شده سفر بسيارى از حجاج به عربستان لغو شود تا آنجا كه 50% ظرفيتها خالى گردید و عدّه اى از عشّاق خانه خدا از عمره محروم شوند، به خاطر آن است كه برخى انسان ها گناهان و معصيت هاى جديدى را ابداع كرده و مرتكب آن مى شوند.
«ايدز» بلاى بشر در قرن بيستم از جمله بيمارى هاى جديدى است كه خداوند به عنوان مجازات بشر در برابر اختراع گناهان تازه، آنها را مبتلا كرده، و غوغايى در دنيا به پا كرده است.

3. گناهانى كه نعمت ها را تغيير مى دهند؛ در جمله ديگرى از دعاى كميل مى خوانيم: «اَللّـهُمَّ اغْفِرْلِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُغَيِّرُ النِّعَمَ»(4)؛ (بارخدايا! گناهان و معاصى اى كه باعث تغيير نعمت هايت شده را بر من ببخش). گناهانى كه آبسالى را به خشكسالى، سلامت را به بيمارى، امنيّت را به ناامنى، وحدت و اتّحاد را به اختلاف و پراكندگى، و دوستى و محبّت را تبديل به عناد و دشمنى و... مى كند؛ خداوندا اين گناهان را بر ما ببخش.

4. گناهانى كه جلوى استجابت دعا را مى گيرند؛ در قسمت ديگرى از دعاى كميل آمده است: «اَللّـهُمَّ اغْفِرْ لىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَحْبِسُ الدُّعآءَ»(5)؛ (بارخدايا! گناهانى كه باعث عدم اجابت دعا شده را بر من ببخش). بعضى از مردم دعا مى كنند و از خداوند طلبكارند كه چرا دعاى ما به هدف اجابت مقرون نشد؟ اين عزيزان بايد ببينند چه گناهانى مرتكب شده اند كه باعث حبس دعا و مانع از بالا رفتن آن گرديده است.
يكى از گناهانى كه مانع اجابت دعا مى شود خوردن مال حرام است. رباخوارى، رشوه خوارى، اموال حاصل از قمارهاى كهنه و نو مانند سودهاى كلان شركت هاى هرمى (نظير گلدكوئيست و مانند آن) و بازار فاركس، و مضاربه با سودهاى كلان و نامعقول و خلاصه هر گونه درآمد حرام و نامشروع دعا را حبس مى كند.
خوانندگان گرامى، مخصوصاً جوانان عزيز بايد بسيار مراقب باشند كه در دام شركت هاى اقتصادى رنگارنگ اينترنتى كه غالباً توسّط غربى ها هدايت و حمايت مى شوند نيفتند، كه غربى ها به فروختن كالاهايشان به چندين برابر قيمت به شرقى ها قناعت نمى كنند و از طرق مختلف ديگر نيز درصددند سرمايه شرقى ها را به غارت ببرند.

5. گناهاني كه نازل كننده بلا هستند؛ در بخش ديگرى از دعاى ارزشمند كميل مى خوانيم: «اَللّـهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ الْبَلَاءَ»(6)؛ (بارخدايا! گناهانى كه باعث نزول بلا شده را بر من ببخش). صاعقه، زلزله، سونامى، سيل، بيمارى هاى عام و فراگير، خشكسالى، جنگ، مصيبت هاى اجتماعى و مانند آن از جمله بلاهايى است كه ممكن است بر اثر برخى از گناهان دامنگير جامعه شود.
حضرت على(عليه السلام) به صورت اجمالى و سربسته برخى از گناهانى كه عامل نزول بلا و مانند آن است را معرّفى كرده، ولى نام مصاديق آن را بيان نكرده است. امّا از جمله گناهانى كه باعث نزول بلا مى شود ظلم است. در روايتى مى خوانيم: «تأثير كارهاى بد [از جمله ظلم] در نزول سختى ها و بلاها از تأثير كارد بر روى گوشت سريع تر و نافذتر است».(7)
يكى ديگر از گناهان نازل كننده بلا، «قطع رَحِم» است. متأسّفانه گاه برادران و خواهران بر سر ارثيه پدر يا مادر اختلاف پيدا كرده و به جان هم افتاده و سالها با هم قهر مى كنند و از انجام صله رَحِم غافل مى شوند. در روايت داريم كه عمرِ قطع كننده رَحِم كوتاه مى شود.(8) بنابراين هر چه مدّت قهر طولانى تر شود عمر انسان كوتاه تر مى گردد.

خلاصه اينكه گناهان آثار تخريبى فراوانى دارند كه نمى توان به سادگى از كنار آنها گذشت.(9)