انقلاب حضرت مهدی(عج) ادامه قيام امام حسين(ع) است و فرهنگ انتظار برای ظهور مهدی(عج)، برآمده از فرهنگ عاشوراست. این دو قیام، در تحول و حیات مکتب شیعه، دو نقطه عطف، محسوب می‌شوند؛ و از آنها با عنوان «نگاه سرخ» و «نگاه سبز» تشیع که موجب استمرار و پویایی این مکتب شده است تعبیر می شود. به این معنی که شیعیان با الگو گرفتن از قیام امام حسین(ع) در جهت برپایی نیکی ها و مبارزه با بدی ها بپا می خیزند و با اعتقاد به قیام منجی موعود، نسبت به آینده امیدوار می مانند و نهضت خود را استمرار می بخشند.

از مؤثّرترین تدابیر ائمّه اطهار(ع) براى زنده نگه داشتن نهضت عاشورا، گریه بر امام حسین(ع) است. امامان بزرگوار شیعه نه تنها خود در عزاى سالار شهیدان مى گریستند، بلکه همواره مردم را به گریستن بر آن حضرت تشویق و ترغیب مى کردند و به موازات آن، ثواب هاى عظیمى براى گریستن و گریاندن، بیان کرده اند.

عاشورا یک حماسه تاریخی است که در میان سیل اشک و آه عاشقان مکتب حسینى، روح حماسى خود را نیز آشکار ساخته است؛ زیرا امام حسین(ع) از لحظه حرکت تا شهادت خود، روحیه تسلیم ناپذیری در برابر باطل و شعار هیهات منا الذله را با فدا کردن فرزند و بهترین یاران خود، که تک تک آنها نیزاین شعار را داشتند، و قطعه قطعه شدن در راه خدا نشان داد و پس از آن هم خطبه های آتشین زینب کبری و امام سجاد(ع) هر کدام بیانگر روح حماسى این واقعه بزرگ تاریخ است.

از بهترین رموز ماندگارى واقعه کربلا، زبان شعر و هنر است. تأثیرگذارى برخی از اشعار حماسی کربلا، که مورد توجه مردم قرار گرفته،  در پاره اى از اوقات از ده ها سخنرانى بیشتر است.

امامان اهل بیت(ع) در تلاش براى زنده نگهداشتن یاد امام حسین(ع) از شیوه هاى گوناگونى استفاده مى کردند، از جمله: 1. برپایى مجالس سوگوارى ؛ 2. یادآورى مصایب آن حضرت در مناسبت هاى مختلف؛ 3. گریستن و گریاندن؛ 4. تشویق شاعران به مرثیه سرائی؛ 5. اهمّیّت به تربت امام حسین(ع)؛ 6. اهتمام ویژه به زیارت مرقد امام حسین(ع).

این در حالی است که بنى امیّه و بنى عبّاس با تمام توان، تلاش مى کردند تا قیام امام(ع) و یاران پاکباخته اش به دست فراموشى سپرده شود و مردم از آن سخنى نگویند و حتّى اثرى از قبر آن امام همام به جاى نماند؛ از این رو، برخى از خلفاى عبّاسى بارها به ویران کردن قبر آن حضرت اقدام کردند.