مصونيت از خطا و فراموش كارى و گناه (عصمت)، يكى ديگر از شرائط عمومى امامان راستين است؛ در واقع تمام دلائلى كه دلالت بر معصوم بودن پيامبران الهى(ص) دارد دلالت بر عصمت امامان(ع) نيز دارد، چرا كه مسئوليت آنان تا حد زيادى شباهت به يكديگر دارد.

جبائیان از متکلمان معتزلى، معتقد است فلسفه وجوب امامت، اقامه حدود الهى است، که از شؤون امام است نه دیگران. بنابراین باید امامى در خارج باشد که به این امر مهم اقدام نماید. ولى از کلام قاضى عبدالجبار معتزلى در «شرح الاصول الخمسه» استفاده مى شود که فلسفه وجوب امامت، تنها اجراى حدود الهى نیست، بلکه اجراى همه احکام شرعى است، مانند: تنفیذ احکام و امثال آن که به امامت بستگى دارد.

خداوند در آیه 23 سوره آل عمران می فرماید: « آیا مشاهده نکردى کسانى را که بهرهاى از کتاب آسمانى داشتند و دعوت به سوى کتاب الهى شدند تا در میان آنها داورى کند، ولى عده اى از آنها از قبول حق اعراض نمودند؟». در شان نزول این آیه از ابن عباس نقل شده: در عصر پيامبر(ص) زن و مردى از يهودیان خيبر مرتكب زناى محصنه شدند با اين كه در تورات دستور سنگسار داده شده بود، اما از اجراى اين دستور سر باز زدند. پيشنهاد شد برای داوری به پيامبر(ص) مراجعه كنند.  حضرت نیز دستور داد بر طبق تورات عمل شود.

معاویه براى پیشبرد اهداف و تحکیم پایه هاى خلافت خود، به احکام اسلامى نیز دست اندازى کرد و بدعت هایى را در دین پدید آورد، که مهم ترین آن ها، تبدیل خلافت اسلامی به سلطنت بود. او در بدعت گزارى هیچ حدّ و مرزى قائل نبود و به اعتراض دیگران نیز توجه نمى کرد، همانند؛ پوشیدن لباس حریر، استعمال ظروف طلا و نقره و... . مرحوم علاّمه امینى در جلد یازده کتاب نفیس الغدیر با ذکر سند، بدعت ها و فجایع معاویه را جمع آورى کرده است.