ثمره «تدبیر» و «دوراندیشی»، در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) در حکمت 181 نهج البلاغه، در تبیین ثمره «تدبیر» و «دوراندیشی» چه می فرماید؟

ایشان درباره نتيجه «تدبیر و دوراندیشی» و در مقابل آن «تفریط و بی خیالی» می فرماید: «ميوه درختِ تفريط، پشيمانى و ميوه درختِ دورانديشى، سلامت است»، لغت شناسان افراط را به معنى زياده روى و تفريط را به معنى كوتاهى و كم كارى تفسير کرده اند، اما ذکر تفريط بصورت مستقل، هرگونه انحراف از حق را شامل می شود. لذا امام(ع) دورانديشى را به درخت پرثمرى تشبيه كرده كه ميوه آن سلامت است، اما تفريط را به شجره خبيثه اى تشبيه کرده كه ميوه آن پشيمانى است. از این رو می فرماید: «تدبير پيش از عمل تو را از پشيمانى [بعد از عمل] ايمن مى سازد».

نظر اسلام درباره استفاده از «مظاهر زندگی»

نظر اسلام درباره استفاده از «مظاهر زندگی و لذائذ مادی» چیست؟

يكى از اساسى ترين برنامه هاى اسلام، رعايت اعتدال است و افراط و تفريط را نشانه جهل می داند. از نظر اسلام منافاتى ميان تقوى و تهذيب نفس با استفاده از نعمت هاى خدا نيست. بلكه منظور اصلى خداوند، آفرينش اين نعمتها جهت بندگان مومن بوده است؛ البته تا زمانی كه منافاتى با آخرت نداشته باشد. ولی در دو مورد، بهره بردارى از اين لذايذ حرام است: 1- در صورتى كه از مجارى غير مشروع به دست آيد. 2- در مواردى كه ساير مسلمانان در زحمت و فشار باشند.

افراط و تفریط در توسل

پاسخ کسانی که در باب توسل راه افراط و تفریط را پیموده اند ، چیست؟

با توجه به آیات (مانند: وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ) و روایات فراوان، توسل به اولیاء، مشروع و بخاطر مقام آنها نزد خداوند است و فرقی میان قبل و بعد وفات نمی باشد؛ اما برخی در این مسأله افراط کرده اند و به وسیله توسل راه غلو را پیش گرفتند و برخی نیز تفریط کرده اند و توسل را شرک دانسته اند و هر دو راه خطا را پیموده اند.

معرفی صراط مستقیم در کلام امام علی(ع)

امام علی(علیه السلام) راه مستقیم را چگونه معرفی می نماید؟

امام علی(ع) راه مستقیم را دورى گزیدن از طرق انحرافى و افراط و تفریط بیان نمودند و نشانه آن را مطابقت با قرآن و سنت پیامبر(ص) و سیره معصومین دانسته اند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنا تَسْبيحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتْمانُ سِرّنا جِهادٌ فى سَبيلِ اللّهِ

نَفَس کسى که بخاطر مظلوميّت ما اندوهگين شود، تسبيح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست .

امالى شيخ مفيد، ص 338