دعا نقش بسيار مؤثّرى در تربيت نفوس انسانى و سوق آنها به مراتب كمال دارد. «دعا» همچون باران بهارى است كه سرزمين دلها را سيراب و شكوفه‏ هاى ايمان و اخلاص و عشق و عبوديّت را بر شاخسار روح آدمى ظاهر مى ‏سازد! دعا عامل مهمّى براى تربيت و پرورش روح انسان است؛ دعا نور اميد بر دل مى ‏پاشد، در مشكلات به انسان نيرو مى‏ بخشد، نشاط و شادابى روح و دل را تضمين مى‏ كند و در برابر مصائب زندگى به انسان پايدارى و تحمّل مى‏ دهد. 

انسان از مرگ به معناى «نيستى» گريزان است و خواهان طول عمر و حتی حيات جاويدان و علاقه به حيات فرزند خود كه دنباله حيات ماست، نشانه اى از اين عشق غريزى است. اگر براى فنا آفريده شده ايم، وجود اين غريزه در ما بى معناست، چگونه خداوند حكيم چنين موضوع زائدي را در ما بيافريند؟ اصولا وجود يك غريزه در انسان، دليل بر داشتن راه پاسخگويى به آن در بيرون وجود ماست؛ و عشق به بقاء كه به طور فطرى در انسان هاست، نشانه روشنى بر زندگى جاويدان است.

مهمترين و ضرورى ترين وظيفه هر انسانى در زندگى تفكر است؛ فكر روشنى بخش محيط زندگى و سرچشمه آب حيات و راه درمان همه بيماريهاى اجتماعى و حلال همه مشكلات و آزاد كننده انسان از اسارتها و بردگي هاست، به همين دليل در منابع اسلامى تفكر به عنوان بزرگترين عبادت و عالي ترين نيايش معرفى شده است. به عنوان مثال امام علی(ع) انديشه و فكر كردن را بزرگترين عبادت بر می شمارد. آری اگر انسان فكر و انديشه نداشته باشد هميشه درجا زده و گامى به پيش نخواهد گذارد و هميشه در حقارت و پستى خواهد ماند.