شبهه در «اعتبار سندی» نهج البلاغه و «انتساب مضامین» آن به امیرالمؤمنین(ع)

آیا درست است که روایات نهج البلاغه سند ندارد؟! آیا مضامین این کتاب می تواند از علی ابن ابی طالب باشد، در حالی که: در آن به صحابه رسول خدا(ص) توهین شده؛ دارای اصطلاحات فلسفی است؛ خطبه های طولانی دارد؛ متون بسیار مسجّع دارد؟!

1. تحقیقات پژوهشگران تاریخ و حدیث نشان می دهد که نصوص نهج البلاغه در کتب و منابع حدیثی نویسندگانی از شیعه و اهل سنت که پیش از تولد سید رضی نگاشته شده اند، وجود دارد.
2. اکثریت قریب به اتفاق مطالب نهج البلاغه مستدل و یا در خور استدلال هاى منطقى است و نیازى به سلسله اسناد به عنوان مباحث تعبدى وجود ندارد.
3. سید رضی هنگام جمع آوری بیانات حضرت، بنا بر گزینش و اختصار داشته است؛ لذا اسناد روایات را ذکر نکرده است.
4. محتوای نهج البلاغه، آن قدر بلند و عمیق و والاست که گواهى مى دهد تنها از مصدری «عالی» چون فکر پیامبر(ص) یا امام معصومى تراوش کرده است.
5. عالمان و ادبای اهل سنّت مثل ابن ابی الحدید و ابن الخشاب انتساب مضامین آن را بنا بر تجمیع شواهد سندی حداقلی با شواهد مضمونی(وحدت اسلوب ادبی آن)، به حضرت علی(ع) قبول دارند.
6. چرا باید سیّد رضی و یا هر کس دیگری افتخاری بس بزرگ را که می توانست با آن بر تمام سخنرانان و شیواسخنان برتری یابد به دیگری نسبت دهد؟!
7. شواهد قرآنی نشان از آن دارد که که همه صحابه عادل نبودند و مخدوش سازی اعتبار و اصالت نهج البلاغه با تمسک به ادعای «عدالت برای همه صحابه» تا چه اندازه سست است.
8. سخنان مسجع در سخنان رسول خدا(ص) و خلفا و صحابه ديگر نيز يافت می شود.
9. اهل بلاغت تصریح می کنند که بلاغت در واقع چیزی جز مطابقت مقال با مقتضای حال و شرایط پیرامونی آن نیست و اگر لازم باشد خطبه ها باید طولانی باشند.
10. آن حضرت در بند استفاده از کلمات و اصطلاحات فلسفی خاص نبوده اند و مراد آن حضرت معنای لغوی آن واژه ها بوده نه معنای مصطلح فلسفی.

البیان و التبیین

معرفی کتاب «البیان و التبیین»

کتاب «البیان و التبیین» توسط ابو عثمان عمرو بن بحر بن محبوب کنانى لیثى معروف به جاحظ (163ـ255ق) تالیف شده است که از مهم ترین منابع دوره اسلامى در زمینه ادبیات بوده و غنى ترین مطالب تاریخ ادبیات عرب را در بر گرفته است و هر یک از علماى اسلام به فراخور نیاز خود از آن بهر برده اند. این کتاب در واقع، تبیین و توصیف علوم و فنون فصاحت و بلاغت به شمار مى رود که بسیارى از شواهد و مطالب ادبى بزرگان سخن در تاریخ اسلام مثل کلمات نورانى و گوهر بار امام على، امام حسن، امام حسین(علیهم السلام) و سایر سخنوران فصیح و بلیغ عرب را در بردارد. از این لحاظ منبع بسیار مناسب براى علماى شیعه از جهت یافتن بسیارى از سخنان آن بزرگواران به شمار مى رود. مثلا جاحظ در البیان و التبیین بیش از یک صد وپنجاه گفتار از امام على(علیه السلام) و بیش از ده گفتار از امام باقر(علیه السلام) را نقل کرده و همچنین پنجاه مورد در مدح و منقبت على و فرزندان بزرگوار او(علیهم السلام) و توصیف هاى عالمانه از آنان در آثارش بیان کرده است. البته در برخى موارد به علت بد فهمى و کج اندیشى سخنان ناروایى در مورد اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) گفته است که علماى شیعه به نقد آنها پرداخته اند.

معرفی کتاب مکاتیب عبدالبهاء

مکاتیب عبدالبهاء چه کتابی است؟

این کتاب محتوی نامه ها و خطبه هائی است که "عبد البهاء" پسر میرزا بهاء، در موارد مختلف و برای اشخاص نوشته است. این کتاب دارای سجع است، ولی گذشته از مطالب عجیب و ضعیفی که دارد: آثار تکلّف و ساختگی و سستی از صفحات و الفاط آن پیدا و روشن است. مطالب این کتاب همه رجز خوانی و مکرّرات بوده و یک مطلب را به صد لباس با تغییرات مختصری بیان می کند.

«مسيلمه» و تحدىّ با قرآن

آيا سخنان مسيلمه توانایی معارضه با قرآن را دارد؟

«مسیلمه» انسانی سبک مغز بود، که در صدد معارضه با قرآن برآمد. عبارات مضحکی که از او نقل شده، نشان می دهد که او بی توجه به محتوای سخنانش، تنها به دنبال سجع در کلمات بوده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمام علىٌّ(عليه السلام)

اجعَلْ هَمَّکَ لِمَعادِکَ تَصْلُحْ

کوشش و همت خود را مصروف آخرتت گردان، اصلاح مى شوى

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 58