اولين برخورد خداوند در قیامت با تمسخر کنندگان مؤمنین، تحقير كردن آنهاست؛ چراكه اين تحقير در حقيقت تجسّمى از اعمال خودشان است. «قرآن» درباره ملامت، سرزنش و تحقير دوزخيان از سوى خازن دوزخ و مأموران عذاب مي فرمايد: «دوزخيان به خازنان جهنّم مى گويند از پروردگارتان بخواهيد [لااقل] يك روز عذاب را از ما بردارند * آنها مى گويند: آيا پيامبرانتان با دلائل روشن به سراغ شما نيامدند؟! مى گويند: بلى [آمدند] مى گويند: پس هر چه مى خواهيد دعا كنيد كه به اجابت نمى رسد».

در سوره «حجّ»، سخن از غم و اندوه دامنه دار براي دوزخيان است كه از آلام روحى آنها حكايت مى كند: «هر زمان اراده كنند از غم و اندوه هاى دوزخ خارج شوند آنها را به آن باز مى گردانند و [به آنها گفته مى شود] بچشيد عذاب سوزان را». هنگامى كه دوزخيان بخواهند از اين غم و اندوهِ جانكاه، رهايى يابند و به اطراف دوزخ نزديك شوند مأموران دوزخ با تازيانه ها يا گرزهاى آتشين آنها را باز مى گردانند.

یکى از بزرگ ترین مواهب الهى در جهان دیگر این است که خدا با مردم با ایمان از طریق لطف سخن مى گوید، یعنى همان مقامى را که پیامبران الهى در این جهان داشتند و از لذت گفتگو با پروردگار بهره مند مى شدند، مؤمنان نیز در آن جهان به آن مفتخر مى شوند! در مقابل این، خداوند با مجرمان سخن نمی گوید و آنها را مورد لطف قرار نمی دهد و آنجا هم که سخن بگوید، سخنى است از روی بى مهرى، تحقیر، طرد و مجازات، که این خود یکى از دردناک ترین کیفرها است.

در تعبيرات ديني آمده اگر خواستيد بفهميد دنيا و ثروت چقدر مي ‏ارزد، ببينيد پيش چه كساني است. اگر نزد افراد خوب است، بفهميد ثروت و دنيا ارزش دارد؛ اما اگر پيش افراد خوب نيست، معلوم مي شود چيز خوبي نيست وگرنه خداوند آن را به خوبها مي ‏داد. پس نتيجه اين كه يا بايد مال داشتن كمال و شرافت باشد كه در اين صورت بايد ملتزم شد كه خدا پيامبرش را تحقير كرده و اين صحيح نيست چون می بینیم او پيامبرش را تكريم كرده نه تحقير، پس كسي را كه خدا به مال سرگرم كرد، در حقيقت به او اهانت كرده تا سراغ معارف نرود.

خداوند در سوره «آل عمران» درباره وعده عذاب ظالمان در قيامت مى فرمايد: آنها مى گويند: «پروردگارا! هر كه را تو [به سبب اعمالش] به آتش افكنى، رسوا ساخته اى و براى ظالمان ياورى نيست». لحن اين آيه نشان مى دهد كه مجازات هاى روحانى قيامت، دردناكتر است؛ چرا كه «اولوا الألباب» به پيشگاه خداوند گويند كسانى را كه در دوزخ وارد كنى رسوايشان كرده اى، اشاره به اينكه بالاتر از آتش دوزخ، همان رسوايى است. جمله «وَ ما لِلظَّالِمينَ مِنْ اَنْصار» تاكيد دارد كه آنچه مى كشند به خاطر ظلمشان است و طبيعى است كه آنها در آنجا رسوا شوند و ياورى نداشته باشند.