برخى  بین «ذو‌القرنين» كه در قرآن از او به شايستگى ياد شده، با «كورش كبير» فرمانرواى ايران فرق قائل شده‌اند؛ چراکه قرآن ویژگی ذوالقرنین را مبارزه با شرك و بت‌پرستی و ساختن سدّ در برابر دشمنان معرفی می‌کند؛ لکن سيره سياسى كورش مدارا با پيروان اديان گوناگون و حتّى بت پرستان بوده است. ضمن اینکه در تاریخ سدی به نام کورش ثبت نشده است. لکن مولف محترم بر این عقیده است که ذوالقرنین همان کورش است. ایشان می گوید: «ما در برابر آيات كريمه‌اى از قرآن قرار داريم كه درباره شخصيت تاريخى و بزرگ سخن می‌گوید و پس از جست و جو در تاريخ، چنين شخصيتى را كه آيه بر آن تطبيق كند، نمى‌يابيم مگر كورش كبير كه ويژگی‌هاى ذو‌القرنين، بيشتر بر او قابل انطباق است. پس چه بسا او همان ذو‌القرنين باشد و البته خداوند بر حقيقت امر آگاه‌تر است».

در قرآن مجید، در دو سوره از یأجوج و مأجوج سخن به میان آمده، یکى در سوره «کهف»و دیگرى در سوره «انبیاء». آیات قرآن به خوبى گواهى مى دهد این دو نام، متعلق به دو قبیله وحشى خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدى براى ساکنان اطراف مرکز سکونت خود داشته اند. در تورات هم از آنها به عنوان «گوگ» و «مأگوگ» یاد شده است، که ظاهرا در دوردست ترین نقطه شمال آسیا زندگى داشتند. مردم «قفقاز» به هنگام سفر کوروش به آن منطقه تقاضاى جلوگیرى از آنها را از وى نمودند، و او نیز اقدام به کشیدن سدّ معروف ذو القرنین نمود.

آنها جمعیتى در جنوب جزیره «عربستان» و داراى حکومتى عالى، و تمدنى درخشان بودند  که با ایجاد سدها توانستند قریه هاى آباد ایجاد کنند، ولی مستى نعمت و کمى ظرفیت، باعث شد که راه ناسپاسى  در برابر خداوند پیش گیرند، در نتیجه توسط  سیل نابود شدند.

با توجه به آیات 92 ـ 98 سوره «کهف» سدّی توسط ذوالقرنین برای دفاع از عده ای که از ناحیه دشمنان سرسختى به نام «یأجوج و مأجوج» در عذاب بودند، از فولاد ساخته شد و با لایه اى از مس پوشیده شد تا از نفوذ هوا و پوسیدن حفظ شود و به قدرى مستحکم بود که آن گروه مفسد، قادر نبودند از آن بالا بروند، و نه قادر بودند در آن شکافی ایجاد کنند.

برخی سدّ ذوالقرنین را با دیوار معروف چین منطبق می دانند، برخی هم می گویند «سدّ مأرب» در سرزمین «یمن» مى باشد. ولى طبق گواهى دانشمندان در سرزمین «قفقاز» میان دریاى خزر و دریاى سیاه، سلسله کوه هائى است همچون یک دیوار که شمال را از جنوب جدا مى کند، تنها تنگه اى که در میان این کوه هاى دیوار مانند وجود دارد تنگه «داریال» معروف است و در همانجا تاکنون دیوار آهنین باستانى به چشم مى خورد و به همین جهت، بسیارى معتقدند: سدّ ذو القرنین همین سدّ است.