از عجيب ترين فرضيّه هايي كه پيرامون گرايش به «مذهب» گفته شده، «فرضيّه فرويد» است. او در مورد پيدايش پديده هاى اجتماعى، روانى و اخلاقى بشر، فرضيّه اى پيشنهاد كرد كه سر و صداى زيادى به راه انداخت. او معتقد بود كه علّت العلل براى پيدايش همه اين پديده ها «ميل جنسى» انسان است كه پس از تغيير چهره هاى گوناگون كه آن را از اصل نخستين دور مى سازد، به صورت واكنش هاى روانى، اخلاقى و اجتماعى آشكار مى گردد. فرضيّه جنسى فرويد از جهات فراوانى قابل انتقاد است، هم از نظر پايه و اساس و هم از نظر مواد و منابع مطالعه، و هم از نظر استنتاج و چگونگى نتيجه.

سه عقيده متفاوت درباره امکان شناخت فطری اظهار شده است: 1- انسان همه معلومات را در درون جان خود دارد و آنچه را در اين دنيا ياد مى گيرد در حقيقت تذكر و يادآورى آن معلومات است، نه تعليم جديد. 2- انسان هيچ گونه شناخت و معرفت فطرى ندارد. 3- قسمتى از معلومات ما ريشه فطرى دارد در حالى كه قسمتى ديگر جنبه اكتسابى دارد و آن ادراكات اكتسابى متّكى به همان پايه هاى فطرى است. دلايل منطقى عقلى و دلايل نقلى از آيات و روايات اسلامى اين نظر را اثبات مى كند.

مادیون می گویند: رویاهای انسان نتیجه مستقیم کارهاى روزانه او و یا آرزوهاى بر آورده نشده او و یا ترس های او می باشد. طبق نظرفروید، خواب ارضاى تمایلات واپس زده و سرکوفته اى است که  با تغییر و تبدیل هائى براى فریب «من» به عرصه خودآگاهى روى مى آورند. بعضى از دانشمندان غذاشناس نیز میان خواب و نیازهاى غذائى بدن رابطه قائل هستند.