«عجله» اين خوى ناپسند، مانند بسيارى از رذايل ديگر، قبل از هر چيز از هوی پرستى سرچشمه مى گيرد. همچنین حبّ دنيا كه سرچشمه خطايا و معاصى است، كمى ظرفيت و سعه صدر، جهل و نادانی، تسویلات شیطان و تزئینات او و فريب هاى دوستان نادان و ...، از سایر عوامل شتابزدگى و عجله می باشد.

آیه 11 سوره اسراء، به يكى از علل مهم بى ايمانى كافران كه عدم مطالعه كافى در امور است، اشاره کرده و مى فرمايد: آنها به خاطر عجله در امور، گاه چنان به دنبال بدى ها مى شتابند كه گويى به دنبال خيرات و سعادت ها مى روند، چنان به سوى پرتگاه پيش مى روند كه گويى بهترين محل امن و امان است. در آیه 24 سوره محمد(ص) نیز سخن از گروهى از منافقان لجوج است كه «در آيات قرآن تدبر نمى كنند، يا بر دل هايشان قفل هايى نهاده شده است؟» و آن را مى توان اشاره اى به حجاب بودن ترك تدبّر دانست.

طبق آیه 11 سورا اسراء انسان به خاطر دستپاچگی و عدم مطالعه کافی و هوی و هوس و... در کارها عجله می کند و ذاتا عجول است. در روایات هم عجله باعث ندامت و هلاکت، و با تأنی و تفکر انجام دادن کار موجب سلامت دانسته شده. از طرفی هم به تعجیل در کار خیر سفارش شده. در نتیجه عجله مذموم آن است که: در بررسى و مطالعه جوانب کار عجله شود، اما عجله ممدوح آن است که: بعد از تصمیم گیرى لازم، در اجرای کار خیر درنگ نشود.

درباره «انسان»، تعبیرات مختلفى در قرآن مجید آمده است. در برخی آیات از او به «بشر» تعبیر شده و در آیات دیگر به «انسان»، و در آیاتى نیز به عنوان «بنى آدم» از او یاد شده است.

اگر در مواردی دعای انسان مستجاب نمی شود به دلیل آن است که در تشخیص مصالح و مفاسد خود دچار اشتباه گردیده، زیرا گاهی با تمام وجود درخواستی را از خداوند دارد، که به هیچ وجه صلاح او نیست. از سوی دیگر، عجول بودن انسان، براى کسب منافع بیشتر و شتاب زدگى او در تحصیل خیر و منفعت، سبب مى‏ شود که بدون بررسی تمام جوانب مسائل، نتواند خیر واقعى را تشخیص داده و هوى‏ و هوس هاى سرکش، حقیقت را در نظرش دگرگون سازد، و به دنبال شرّ برود.