بر اساس روایات معصومین(ع)، ريشه اصلى رذيله اخلاقى «بُخل»، مانند بسيارى از رذايل ديگر، ضعف مبانى ايمان و «معرفة الله» است. در واقع كسى كه خداوند را بر همه چيز قادر مى داند و معتقد است كه ريشه تمام خيرات و بركات، ذات پاك حق تعالى است، بايد به طور قطع به وعده هاى الهى در مورد آثار مادى و معنوى «انفاق» در راه خدا اعتقاد داشته باشد كه با اين اعتقاد، امكان ندارد گرفتار اين خوى زشت گردد.

آیه 11 سوره اسراء، به يكى از علل مهم بى ايمانى كافران كه عدم مطالعه كافى در امور است، اشاره کرده و مى فرمايد: آنها به خاطر عجله در امور، گاه چنان به دنبال بدى ها مى شتابند كه گويى به دنبال خيرات و سعادت ها مى روند، چنان به سوى پرتگاه پيش مى روند كه گويى بهترين محل امن و امان است. در آیه 24 سوره محمد(ص) نیز سخن از گروهى از منافقان لجوج است كه «در آيات قرآن تدبر نمى كنند، يا بر دل هايشان قفل هايى نهاده شده است؟» و آن را مى توان اشاره اى به حجاب بودن ترك تدبّر دانست.

پاسخ این سؤال را مى توان در آیات 17 و 18 سوره انعام به دست آورد. در واقع توجه به غیر خدا به خاطر این است که؛ آنها را سرچشمه خیرات، و یا برطرف کننده مصائب و مشکلات مى دانیم؛ ولی آیه فوق مى فرماید: اراده خداوند بر همه چیز حکومت مى کند، اگر نعمتى را از کسى سلب کند و یا نعمتى را به کسى ارزانى دارد، هیچ منبع قدرتى در جهان نیست که بتواند آن را دگرگون سازد. پس نباید در برابر غیر خدا سر تعظیم فرود آورد.

ياد خدا يک دنيا عظمت و حکمت را در قلب انسان متجلى نموده است، از زشتي ها پيراسته و بسوي کمالات رهنمون مي کند. لذا آيات و روايات دستور مي دهند؛«خدا را فراوان ياد کنيد» که فراواني ياد خدا، نهايتي نداشته و موجب فزوني برکت، حضور فرشتگان، فرار شياطين و درخشش براى اهل آسمانها مي شود. البته اين خيرات مربوط به ذکری است که ناشي از سرچشمه فکر باشد، که در این صورت بازتاب گسترده اش در اعمال انسان آشکار مي شود.