کوفه، از مراکز شیعه در طول حکومت بنی امیه بود و از شيعيان و گروهي با افکار خارجی، تشكيل شده بود. گروهی دیگر با عنوان «اشراف»، کم و بیش با بنی امیه هم‌داستان بودند. به گواه تاريخ، مردم عراق تنها با شمشیر رام می‌شدند و استبداد حكامي مثل زیاد، عبیدالله و یا حجاج، شاهدي بر این موضوع است. تشبيه مردم كوفه به زن حامله ‌که پس از تحمل درد دوران حمل، بچه‌ش را سقط می‌کند و شتران بی‌سرپرست که از یک سو گرد هم آمده و از سوی دیگر پراکنده ‌مي‌شوند از سوي امام علي(ع) قابل تأمل است.
اصولا مردم عراق روحیه خود را در برخورد با حکام در طول صد سال نشان دادند. غروری که این مردم در طی سال‌های فتح ایران به دست آورده بودند، سبب شده بود تا بر مدینه پیامبر مسلط باشند و هرگاه عزل حاکمی را می‌خواستند، حتی عمر را بر آن می‌داشتند تا حاکم مورد نظر را خلع کند. از اين رو چهره‌هایی که اهل حیله و نیرنگ نبودند، مغلوب به نظر می‌آمدند. عمار بن یاسر به عنوان یک انسان پاک و سعد بن ابی وقاص به عنوان یک شخصیت غیر سیاسی، از افرادی بودند که نتوانستند در کوفه دوام بیاورند؛ اما مغیرة بن شعبة به عنوان یک فاجر قدرتمند (آن چنان که عمر او را توصیف کرد) توانست تا مدتها بر کوفه حکم براند.

امام علی(ع) با اشاره به آینده تاریک مردم کوفه می فرماید: «به خدا سوگند جوانكى هوس باز و متکبر از طايفه بنى ثقيف بر شما مسلّط مى شود، که اموال، قوت و قدرت شما را مى گيرد». در واقع همه شارحان مقصود حضرت ازغلام ثقيف، را حجاج دانسته اند كه در دوران حكومت عبدالملك مروان، والى كوفه گردید.

بدترین اثر گناه و ثمره انجام مداوم گناه، تاریک ساختن قلب و از میان بردن نور علم و حس تشخیص است تا جایی که قرآن می فرماید: «این گونه خداوند بر قلب هر متکبر طغیانگرى مهر مى نهد».

علمای اهل سنت از حضرت زهرا(س) نقل کرده اند: هنگام نزول آیه«لاتجعلوا دعاء الرسول بینکم کدعاء بعضکم بعضاً»، خواستم که بگویم: «یا رسول الله!» حضرت رو به من کرده و فرمود: «دخترم این درباره تو و افراد خانواده تو نازل نشده، تو از منی و من از تو هستم، تو به من بگو: ای پدر». سپس حضرت پیشانی مرا بوسیده و آب دهان مبارک را بر صورتم کشید که پس از آن دیگر به استعمال عطر نیازی نداشتم.

بر اساس روایات  اسلامی «زاهدان» دارای نشانه و علاماتی هستند از جمله: 1- از شبهات پرهیز می کنند. 2- با غیر خدا دوستی و همنشینی نمی کنند. 3- اعمالشان برای ثواب آخرت می باشد. 4- آنها به دنیا و تجلیاتش پشت می کنند. 5- از توهین افراد متکبر ناراحت نمی شوند.

رسول خدا(ص) فرمودند: «ان المجنون المُتَبَخْتِرُ فى مَشْيه الناظِرُ فى عطفَيه المُحَرِّكُ جَنْبَيْه بِمِنْكَبيه فذلك المَجْنوُن و هذا المُبْتَلى»؛ (ديوانه واقعى كسى است كه متكبرانه گام برمى دارد، دائماً به پهلوهاى خود نگاه مى كند، پهلوهاى خود را به همراه شانه ها تكان مى دهد [كبر و غرور از تمام وجود او مى بارد]).

آیه 37 سوره اسراء، به مبارزه با کبر و غرور برخاسته و مؤمنان را از آن نهى مى کند و از آنجا که افراد متکبر و مغرور غالباً به هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمین مى کوبند و گردن به آسمان مى کشند تا برترى خود را نشان دهند! قرآن رفتارهای ظاهرى آنان را نیز مذمت کرده و می گوید: «تو نمى توانى زمین را بشکافى و طول قامتت به کوه ها نمى رسد». آیات قرآن و برنامه عملى پیشوایان اسلام، راه رفتن متواضعانه و همنشین شدن با فقرا و خاکی بودن را بهترین راه مبارزه با کبر و غرور می داند.