سخن «سبکى» در عدم جواز تشبیه غیر معصوم به معصوم

سخن «سُبکى» در عدم جواز تشبیه غیر معصوم به معصوم چیست؟

سبکی می گوید: ذهبى گفته: «عبدالله بن مسعود را در روش و سیره، به نبىّ اکرم(ص) تشبیه مى کنند» لیکن من نمى توانم کسى را در هیچ امرى، به رسول خدا(ص) تشبیه کنم. چرا که نه ابن مسعود و نه ابوبکر و نه حتّى عمر، بدان پایه نیستند که با فرستاده خاتم، همانند شوند. سبکى این تشبیه را روا نمى دارد. بنابراین اگر امیرالمؤمنین(ع) معصوم و برترین مردم پس از پیامبر(ص) نبود، نبىّ اکرم(ص) وى را به پیامبران پیشین تشبیه نمى فرمود؛ زیرا این تشبیه قطعاً بدون عصمت و افضلیّت نارواست.

برداشت ابوبکر از دلالت حدیث تشبیه

ابوبکر از حدیث تشبیه چه چیزى را برداشت کرده است؟

ابوبکر از این حدیث، برابرى را دریافته است، چرا که او به حضرت رسول(ص) عرض کرد: مردى را با سه تن از فرستادگان الهى برابر ساختى؟ همچنین سخن ابوبکر خطاب به امیرالمؤمنین(ع) که «کجا همانندى براى تو یافت مى شود؟» نشان دهنده آن است که وى برابرى یاد شده در حدیث را دلیل آن دانسته است که همانندى براى امام(ع) وجود ندارد و این خود دلیلى دیگر بر افضلیّت آن حضرت است؛ به ویژه آنکه پیامبر(ص) این سخن ابوبکر را تصدیق و تأیید فرموده است.

دلالت حدیث «طیر»

حدیث طیر بر چه فضائلى از فضائل امیرالمؤمنین دلالت دارد؟

از حدیث طیر نکات بسیارى استفاده مى شود؛ از جمله: 1 ـ امام على(ع) محبوب ترین افراد نزد خداوند است. 2ـ برترى امام على(ع) بر سایر صحابه، چنانکه برخى از علماى اهل سنت نیز به دلالت حدیث طیر بر افضلیّت امام على(ع) بر سایر صحابه اشاره کرده اند؛ از قبیل: حاکم نیشابورى، فخر رازى، محمّد بن طلحه، حافظ گنجى. 3 ـ امامت حضرت على(ع)، چراکه طبق گفته ابن تیمیه و دیگران: هر کس افضل امت است او سزاوارتر به امامت و خلافت است.

لزوم برترى امام از دیدگاه اهل سنّت

اهل سنت در مورد لزوم برترى امام بر سایر مردم چه نظرى دارند؟

برخى از علماى اهل سنّت، افضلیّت را از شرایط اساسى در امام مى دانند: 1- ابوالحسن اشعرى مى گوید: «امام باید برتر اهل زمان خود باشد و هرگز ـ با وجود افضل در میان مردم ـ امامت مفضول منعقد نمى شود. و اگر قومى با کسى که در درجه پایین تر است، بیعت نمودند او پادشاه مردم است نه امام آنان». 2- نظّام و جاحظ از معتزله معتقدند که امامت، تنها شایسته افضل رعیت است. 3- ابن تیمیه نیز شرط افضل بودن امام را از شرایط اساسى امام مى داند و مى گوید: «متولّى شدنِ مفضول، با وجود افضل ظلم بزرگ است».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

الصوم جنة من النار

روزه سپري در برابر آتش است

ميزان الحکمة 6 / 392