شبهه «وحیانی نبودن الفاظ قرآن»

پاسخ كسانی كه احتمال داده اند الفاظ و عبارات قرآن «وحيانى» نيست و معانى آن بر قلب پيامبر(ص) اِلقاء شده و ايشان آن را در قالب الفاظ درآورده اند چيست؟

در پاسخ بايد گفت: اولا: به تصريح قرآن، الفاظ و عبارات و ساختار آن، از آنِ خدا است و با دستِ وحى انجام گرفته است. ثانیا: با اعجاز و تحدّى قرآن منافات دارد؛ زيرا گستره عاجز بودن شامل پيامبر(ص) نيز مى شود. ضمن اینکه چنين برداشتى از دو آيه از سوره «بقره» و «شعراء» كاملا سطحى مى نمايد؛ زيرا مقصود از «قلب» در آنها، شخصيّت درونى پيامبر(ص) است كه شخصيّت حقيقى او را تشكيل مى دهد.

نزول قرآن به زبان «عربی»

چرا قرآن کریم به زبان «عربی» نازل شده است؟

زبان، ساده ترين ابزارى است كه آدمى مى تواند در حيات اجتماعى، معانى متصوّره خويش را مورد تبادل و تفاهم قرار دهد؛ از این رو شرايع الهى كه براى هدايت انسانها آمده و با آنان سخن گفته، از همين شيوه معمولى و متعارف بهره جسته است و چون روى سخن با مردم است، بايد با زبانى قابل فهم براي ايشان باشد. «قرآن» در ميان قوم عرب نازل گرديد و با زبان عربيِ رسا و آشكار بر آنان عرضه شده است. در واقع زبان قرآن، زبان مردمی است كه مورد خطاب قرار گرفته اند كه سهل و آسان و بدون پيچيدگى در بيان بر آنان عرضه شده است.

معنای واژه «وحی» و اهمیّت آن در شناخت قرآن

كلمه «وحی» در لغت به چه معناست و این بحث چه جایگاهی در شناخت قرآن و معارف قرآنی دارد؟

بحث درباره «وحی»، از اين جهت حائز اهمّيّت است كه پايه شناخت كلام خدا به شمار مى رود. وحی همان سروش غيبى است كه از جانب ملكوت اعلى به جهان مادّه فرود آمده ‌است. «وحى» در لغت به معانى مختلفى آمده‌ از جمله: اشارت، كتابت، نوشته، رساله، پيام، سخنِ پوشيده، اِعلام در خفا، شتاب و عجله و ...؛ لکن هر چه از كلام يا نوشته يا پيغام يا اشاره كه به ديگرى به ‌دور از توجّه ديگران اِلقا و تفهيم شود وحى گفته مى شود. «راغب» در معنی «وحی» می نویسد: «وحی در لغت پیام پنهانی است، لذا الهام را وحی نامیده اند». ابو اسحاق نيز گفته‌ است: «اصل وحى در لغت به معناى پيام پنهانى است، لذا الهام را، وحى ناميده‌اند».

اقسام «وحی رسالی»

«وحی رسالی» بر چند قسم است؟

بر طبق آیات قرآن، «وحى رسالى» سه گونه است: 1. وحى مستقيم: اِلقاى مستقيم وحى و بدون واسطه بر قلب پيامبر(ص) است. 2. خلق صوت: که در این صورت وحى تنها به گوش پيامبر(ص) رسیده و كسى جز او صدا را نمی شنود. مانند وحى بر حضرت موسى(ع) در كوه طور، و نيز وحى بر پيامبر اسلام(ص) در ليلة المعراج. 3. اِلقاى وحى به وسيله فرشته: که در این صورت جبرئيل پيام الهى را بر روان پيامبر(ص) فرود مى آورد. «قرآن» می فرماید: «او به فرمان خدا، قرآن را بر قلب تو نازل کرده است».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال على بن الحسين السجّاد عليه السّلام :

اَيُّما مُؤ مِنٍ دَمِعَتْ عَيْناهُ لِقَتْلِ الْحُسَيْنِ وَ مَنْ مَعَه حَتّى يَسيلَ عَلى خَدَّيْهِ بَوَّاءَهُ اللّهُ فىِ الْجَنَّةِ غُرَفاً.

هر مؤ منى که چشمانش براى کشته شدن حسين بن على عليه السّلام و همراهانش اشکبار شود و اشک بر صورتش جارى گردد، خداوند او را در غرفه هاى بهشتى جاى مى دهد.

ينابيع الموده ، ص 429