مقایسه «حیله های ربا» با «عقد ازدواج»

آیا صحیح است که «حیله های ربا» را با «عقد ازدواج» مقایسه کنیم و هر دو را راهی برای فرار از حرام به حلال بدانیم؟

مقایسه «حیله های ربا» با «عقد ازدواج» باطل است؛ چراکه عقد ازدواج به منزله قراردادى است كه تعهّدات و لوازم فراوانى، چون مهريّه، نفقه، حضانت، نسب، ارث، طلاق، عدّه و مانند آن را به دنبال دارد؛ اما حيله هاى شرعى، هيچ تفاوت حقيقى و ماهيّتى در حرمت رباخواري ايجاد نمي كند.

استدلال به قرآن برای حکم به عدم جواز «حیله های ربا»

استدلال به قرآن براي كنار گذاشتن روایات جواز «حیله هاي ربا» و حکم به حرمت آن چه اشکالی دارد؟

اشکالی که بر استدلال کنندگان به آیات قرآن برای حکم به حرمت استفاده از حیله های ربا وارد است این است که آنچه به صورت علّت حكم در آيات و روايات مطرح مى شود، معمولا حكمت حكم است، نه علّت آن؛ بنابراين اگر چه فرار از ربا و ترك رباخوارى براى از بين رفتن ظلم مى باشد؛ ولى لازم نيست اين فلسفه، كه حكمت حكم است، در تمام مصاديق فرار از ربا وجود داشته باشد.

ادله قائلین به جواز تمام «حیله های ربا»

فقهایی که حیله های ربا را تماماً جایز می دانند به چه دلایلی استدلال می کنند؟

طرفداران نظريّه جواز حيله هاي ربا كه نظريّه مشهور در این باب است، عمدتاً دو دلیل ارائه کرده اند: 1. تمسک به قواعد، عمومات و اطلاقات ادله معاملات. 2. روایات خاصّه که شامل 8 روایت از کتاب وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل می باشد.

«روایات خاصه» دلیلی بر جواز تمام «حیله های ربا»

قائلین به جواز مطلق «حیله های ربا» چگونه برای نظر خود به «روایات خاصه» استدلال می کنند؟

يكي از ادله كسانى كه معتقدند تمام حيله هاى ربا جايز و مشروع است، روايات خاصّه مى باشد، كه هم در مورد فرار از رباى معاملاتى و هم در مورد فرار از رباى قرضى وارد شده است. در روایتی از امام کاظم(ع) آمده اگر کسی يك صد هزار درهم وام بدهد و در مقابل ده هزار درهم سود بگیرد به این شکل که يك پيراهن هزار درهمی را 10 هزار درهم به او بفروشد، اشكالى ندارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

مَن راقبَ أجلَهُ اغتَنَمَ مُهَلَهُ

هر که مراقب اجل خود باشد، فرصتهايش را غنيمت شمارد

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 44