بالا بردن قرآنها بر سر نيزه ها توسط سپاه شام به دستور عمرو عاص، توطئه ای بود که از سوى منافقان و افراد نفوذى در سپاه امام على(ع) تقویت و تکمیل شد. آنها ساده لوحان سپاه امام را فریفتند و با شدّت از امام خواستند كه جنگ را متوقف كند. آنها امام(ع) را تهدید کردند که اگر دستور بازگشت به مالك ندهی تو را خواهيم كشت، در اين هنگام امام(ع) در برابر پيشنهاد حكميت، تسليم شد تا مشكل عظيم ترى را با مشكل كوچك ترى برطرف سازد.

«حیله» در روایات، هم به معنای مثبت و هم در معنای منفی بکار رفته است و برای هر کدام از این موارد شاهدی از احادیث وجود دارد. حضرت علی(ع) در خطبه 122 از حیله به معنای منفی استفاده نموده است و در نامه 53 «نهج البلاغه»، حیله را در معنای مثبت آن استعمال کرده اند.

در تاریخ آمده؛ او سوار بر اسبى کَهَر بود و تنها چشمانش پیدا بود و در دستش نیزه اى داشت و صف ها و پرچم ها را منظّم می کرد وقتی به شامیان یورش می بُرد، چندان می جنگید که نیزه اش می شکست. در دستش شمشیرى یَمانى بود و هرگاه آن را تکان مى داد، گویا در آن، آبى در حال چکیدن است؛ و چون آن را بالا مى بُرد، برق آن شمشیر چشم را خیره مى کرد.

وقتی عراقیان بر یاران معاویه چیره شده و پیروزی نزدیک شد، شامیان به پیشنهاد عمروبن عاص قرآن بر نیزه کردند. امام علی(ع) فرمود: من سزاوارترم كه كتاب خدا را اجابت كنم؛ امّا معاويه و یارانش نه اهل دين اند و نه قرآن...این نیرنگ است...تا شما را از خود بازدارند. اما عده ای از سپاه امام گفتند: ای علی اكنون كه به كتاب خدا فرا خوانده شده اى، شاميان را اجابت كن؛ و گرنه تو را می کشیم. این گونه عراقیان فریب شامیان را خوردند و پیروزی قاطع  را به نفع آنان واگذار کردند.